Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Syn,ojciec,juwenilia
25
prostupopularnejkonwencji.Ajednakniesposóbniezauważyć,żesięganiedo
niejmauKrasińskiegojakieśpodłożebiograficzne.
JeślibowiemgenerałWincentypatronowałklasykomwarszawskimi,co
zatymidzie,gromiłromantyków,totrudnooprzećsięwrażeniu,żefrene-
tycznepróbyjegosynaizwrotkuuczarnemuromantyzmowi”miaływsobie
cośzprowokacji,buntu.Oczywiście-osładzanychczasemklasycystycznym
akcentemczyosłabianychdedykacjądlaojca-alejednakwyraźnych.Jakbysyn
zadziorniechciałwykazać,żejegogustczytelniczyipisarskipozostajewjaw-
nejniezgodziezojcowskim.Zresztąitamieszaninauległościwobecpreferencji
literackichgenerałazromantycznymbuntemmłodegoZygmuntajestzasta-
nawiająca.Przypominabowiembardzomieszaninęuczuć,jakieojciecwnim
budził.Zjednejstronymiłośćiszacunek,zdrugiej-niezgodanagranicyniena-
wiści.Wahaniemiędzyuwielbieniemaciemnympragnieniemśmierciojca.To,
cotakboleśniezaciążynacałymżyciupoetyzdominowanegoprzezrodziciela.
Wtensposóbwojnaromantykówzklasykamistałasięwrodowymgnieź-
dzieKrasińskichwojnądomową.Ojciecstawiałsynowizarzutyidawałrady
charakterystycznedlajęzykaitemperaturyliterackiegosporu,jakitoczyłsię
wprzedlistopadowejPolsce.Oceniałjegoutworyzgodniezklasycystycznym
gustem.Charakterystycznesąjegouwaginatematpóźniejszejodomawianych
tutekstów,alewciążhołdującejfrenetyzmowi,powieściAgaj-Han.Ojciecgani
upolszczyznęlitewską”utworu(towyraźnaaluzjadoMickiewicza)iradzi
synowi:uCzytaćcitrzebaKrasickiego,żebyśgładkościnabrał”25.Cóż,kiedy
młodyautormiałambicjęzostaćraczejdrugimMickiewiczem,októrympowie
onkiedyś:umyzniegowszyscy”26,niżdrugimKrasickim.
Romantycywogólebyliuojcobójcami”27,aleKrasińskibyłnimwstopniu
szczególnym,bozwracałsięnietylkoprzeciwkoklasykom(czyliliterackim
poprzednikom),aledosłownieprzeciwkowłasnemuojcu-patronowipseu-
doklasyków.
Znaszejperspektywyszczególnieważny,wręczkluczowy,wydajesięrok1828,
wktórymdziejąsięsprawyistotnedlamłodegopoetyzarównoliteracko,jak
ipolitycznie,rodzinnieoraztowarzysko(natęgranicznądatęzwróciłateż,
jakpamiętamy,uwagęJadwigaOtwinowskaopisującasynowsko-ojcowskie
relacjeKrasińskich).PiszeotymZbigniewSudolski:
25Tamże,t.II,s.153.Kallenbachcytujefragmentylistu,któryjestznanytylko
ztejpublikacji-niezachowałsięwcałości.
26Z.Krasiński,ListydoAdamaSołtana,oprac.Z.Sudolski,Warszawa1970,s.617.
27A.Wat,[SzkiceoKrasińskim],[w:]Publicystyka,zebrał,opracował,posłowiem
orazindeksamiopatrzyłP.Pietrych,Warszawa2008,s.731-732.
