Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedmowa
pozwu,uznaniepowództwaitd.,orazwyposażonoprokuratorawprawozaskar-
żaniaorzeczeń,niezależnieodtego,czywytoczyłpowództwoiczychciałytego
strony.
Dotkliwycioszadanotakżekontradyktoryjnościprzezustanowieniezasady
prawdyobiektywnej.Tęwłaśniezasadęwyróżnianojakonadrzędną,przenika-
jącąwszystkienormyiinstytucjeprawaprocesowego.Wieleprzepisówkodeksu
dostosowanodojejwymagań,asądobciążonoobowiązkaminiespotykanymi
wżadnyminnymmodeluprocesucywilnego.Dowypaczeniaprocesuprzy-
czyniłasiętakżezasadaochronywłasnościspołecznej,kryjącasięzadogmatem
prawdyobiektywnejiosadzonamocnonafundamentachustrojusocjalistycznego
(art.8i48KonstytucjiPRL);przezwyraźnefaworyzowaniejednostekgospodarki
uspołecznionejdoprowadziłam.in.dozachwianianienaruszalnejzasadyrówno-
uprawnieniastron.
Reformaprawaprocesowegocywilnegodokonanawlatach50.niezakończyła
dziełaprzebudowy.Kilkaistotnychzmianwniosłajeszczeustawaz1962r.
4
,ale
byłtojużtylkokrokdouchwalenianowegokodeksupostępowaniacywilnego,
którystanowiłzwieńczenieipodsumowaniedotychczasowychdokonań.
IV.
Kodekspostępowaniacywilnegozdnia17czerwca1964r.
5
,obowiązujący
dodzisiaj,byłproduktemkonkretnejepoki,więcprzyjętewnimrozwiązania
niemogądziwićanizaskakiwać,zwłaszczażezwiązkimiędzykształtempro-
cesuaustrojempaństwasąnaturalneioczywiste.Wszystkiezasadyorazinno-
wacjezaszczepionedopolskiegopostępowaniacywilnegowlatach50.zostały
uwzględnione,wwieluwypadkachwrozwiniętejiusystematyzowanejformie,
winnychjednakzłagodzonelubstępione.Szczególniewidocznebyłozawłasz-
czeniepolaaktywnościstronprzezograniczenieichinicjatywyisamostanowie-
niaowłasnychinteresach.Obciążającsądobowiązkami,którymniebyłwstanie
podołać,stwarzanoiluzję,żejedynadrogadojściadosprawiedliwościwiedzie
przezprawdę,którajestobiektywnaipoznawalna,ajedynymstrażnikiemnatej
drodzejestpaństwo,sąd.
Takczyinaczej,nowykodeks–osadzonynaszkieleciekodeksuz1930r.iwzo-
rowanynajegozałożeniach–prezentowałwysokipoziomlegislacyjnyinorma-
tywny;byłowocemwielulatpracywybitnychspecjalistówzdziedzinyprawa
postępowaniacywilnego
6
,anastępnielicznych,zazwyczajpozytywnych,tes-
tówpodejmowanychwcodziennejpraktycesądowej.Byłdziełemintegralnym
ispójnym,dobrzeznoszącymtradycyjnezabiegiwykładni,podatnymnazmiany
igotowymdowzięcianaswebarkinowych–prawnychipozaprawnych–zja-
wiskwspółczesności.
Oczywiście,lata1989i1990–postanowieniaOkrągłegoStołuorazradykalne
przekształceniewizjiustrojupaństwaisądóworazpojmowaniafunkcjiprocesu
4
Ustawazdnia15lutego1962r.ozmianieprzepisówpostępowaniawsprawachcywilnych(Dz.U.
Nr10,poz.46).
5
Ustawazdnia17listopada1964r.–Kodekspostępowaniacywilnego(Dz.U.Nr43,poz.296).
6
Publicznieogłoszonotrzyprojektynowegokodeksupostępowaniacywilnego–z1955,1960i1964r.
35