Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
misię,żeMamauszyłasobiezniegosukienkęnaślubwrodzinie,który
odbyłsięwkrótcepowojnie.Niemampewnościcodotejsukienki,ale
świetniepamiętamspadochron,gdyżwlatachsześćdziesiątychmieliśmy
ztegomateriałuuszytetorbynazakupy.Takżewtakisposóbwojnabyła
obecnawnaszymżyciuwielelatpojejzakończeniu.
RefleksjeTomasza-wnukaAlodii,mojegosyna
Taksiążkatoesejopamiętaniu.Cotodlamnieznaczy?Pamiętaniucze-
go–idlaczego?Niepamiętamzdzieciństwarozmówwrodzinnymgronie
owojnieipobycieBabciwobozie.Takichrozmówchybapoprostunie
było.Wiedziałemoczywiście,skądnaprzedramieniuBabciwziąłsięwyta-
tuowanynumer30504iżeBabciajeździłaregularniedoCzęstochowyna
spotkaniabyłychwięźniów.Wiedziałem,żepaczkizżywnościąisłody-
czami,któreczasamidostawała,przychodziłyzapośrednictwemfundacji
Kolbego.Tesłodyczezregułyprzypadałymnie,jakojedynemuwnukowi.
Jakodzieckuwojnakojarzyłamisięzpysznymiczekoladkamił
PierwsząwizytęwBrzezince,międzyinnymizBabciąipaniąHanią
Tarkowską,jednązkoleżanekzBirkenau,którakilkanaścielattemuod-
wiedziłaBabcięwrazzeswoimmężem,zapamiętałemprzedewszystkim
jakoopowieśćotym,jakgrupadziewczątzdołałaprzetrwaćniewolędzięki
wzajemnejpomocy.Szeregibarakówciągnącesięodbramyażdokomór
gazowychoczywiściezrobiłynamnie,nastolatkuwtrzeciejklasieliceum,
piorunującewrażenie.AleaniBabcia,anipaniHanianierozpamiętywały
niewoli.Przedewszystkimwspominałyswojekoleżankiisolidarność,jaka
międzynimipanowała.
ZupływemczasuBabciacorazczęściejopowiadałaowojnie.Robiłato
szczególniechętniepodczaspobytówwukochanejrodzinnejwsiswoich
rodzicówLudyni.Totamspędziłapierwszelataokupacjiitostamtądwy-
ruszyładopobliskichKielc,wktórychtrafiłanałapankęłPodkoniecżycia,
wswoichopowieściach,zabierałarodzinęw„podróżwczasie”dowojennej
Ludyni,doobozówwBrzezinceiWolkenburgu,doucieczkiztransportu
wdrodzedoDachauiwreszciedopobytuwBawariipowyzwoleniu.We
wszystkichtychwspomnieniachgłównyminajważniejszymwątkiempo-
zostawałykoleżanki.
Pracanadtąksiążkąbyładlamojejmamy,ciociidlamniekolejnym
etapemtej„podróżywczasie”.Kiedyspisywaliśmyiredagowaliśmy
kilkadziesiątgodzinopowieściBabcinagranychnadyktafonwostatnich
latachjejżycia,odsłaniałysięprzednamikolejnewątkiitematydozba-
dania.Atoprowadziłonasdocoraztonowszychodkryć.Takznaleźliśmy
naprzykład,niemalprzypadkiem,zdjęcieBabciwobozowympasiakuna
16
