Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Czarnarozpacz:problemkolonialnegopożądania
27
narzędzidoodmiennychrealiówdostrzegłrównieżFanon,polemizu-
jącywPeaunoire,masquesblancszteoriąDnieświadomościzbiorowej”
CarlaGustavaJunga.WedługautoraOsobowościmanicznejmiałaona
charakteruniwersalny,ponieważ–jakutrzymywał–wobrębieróż-
nychkulturpojawiałysięidentyczneprzedstawieniaarchetypiczne.
Zdaniemdwudziestowiecznegoantykolonialisty,wszystkieludyegzo-
tycznepoznaneprzezJunga(IndianiePuebloorazkenijscyMurzyni)
miaływcześniejmniejlubbardziejtraumatycznekontaktyzbiałymi.
Podrugie,nieświadomośćkolektywna,wbrewopiniiszwajcarskiego
psychologa,wiązałasięnietylezbiologią,ilezkulturą,stanowiąc
zbiórprzesądów,mitówizachowańokreślonejgrupy.Toniewrodzony
instynkt,alenawykprzyswojonywtrakciesocjalizacji23.Zewzględu
więcnaniebezpiecznąskłonnośćDpsychologiigłębi”dogeneralizacji
uważam,iżwarto–wramachuzupełnienia–poszukaćodpowiedzi
napytanieospecyfikępsychicznegokompleksupół-Maoryskiwdzie-
więtnastowiecznejmitologiikrwiirasy.Dyskurstenbliskibyłzresztą
językowisamejpowieści,którawtakiotosposóbopisywałapochodze-
niebohaterki:DWżyłachmejprzyjaciółkipłynęła[ś]krewtrzechras:
nędznych,pierwotnychwłaścicieliNowejZelandii,wytępionychprzez
zdobywcówmaorskich,pierwszejzdobywczejrasy,naktórejtępienie
iznikaniepatrzałem,idrugiejrasy,obecnietępiącejizdobywającej”
(DKO,155).
Polak,wyjaśniającwłaściwąbohaterceobsesję,posłużyłsię
znaczącymistereotypami.Pierwszyznich,dotyczącypierwotnych
mieszkańcówarchipelagu,zaczerpnąłzwypowiedzimaoryskiego
misjonarza,zktórymrozmawiałokobiecie.Toonwłaśnieprzypi-
sałDCzarnymKumarom”cechyDgorszej”rasy,któremożnasko-
jarzyćzwłaściwościami,nadawanymiprzezwiktoriańskąnaukę
łowiecko-zbierackimspołecznościomAustralii:DByłtoludczarny
prawie[ś]owłosachzwiniętychwkrótkiekłęby,nibyuowiec,
23
JakpodkreślałlekarzzKaraibów,kulturaeuropejska,wytwarzającwprocesie
historycznymarchetypDcienia”,figuręciemnychmocyiżyciapopędowego,utożsamiła
gozCzarnym,zaśczłowiekskolonizowanyprzejąłkolektywnąnieświadomośćwytwo-
rzonąwobrębieobcejmucywilizacji.NaprzykładAntylczykafrykańskiegopochodzenia
byłnegrofobem,ponieważzidentyfikowałsięzbiałymnapoziomienieświadomości
zbiorowej.Zob.F.Fanon:Peaunoireś,s.151–154.
