Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wprowadzenie
izksięgami,którezgromadzonebyływbiblioteceopactwa5.Niewątpliwązasługą
BedyCzcigodnegojestdostarczeniesobiewspółczesnym,wtymrównieżmłodym
mnichomopactwaWearmouthiJarrow,nietylkoimpulsówdowzrostuwiary,
leczrównieżsolidnychiwszechstronnychinstrumentówdopoznawaniajejźródeł,
którezawartesąwksięgachStaregoiNowegoTestamentu.
KomentarzdoDziejówApostolskich-jakwynikazlistuwstępnego,wktórym
DoctorVenerabilisdedykujeswojedziełobiskupowiAkce-należydowczesnych
pismjegooperaexegeticaizazwyczajdatowanyjestnalata709-7166.Bedazamie-
rzałwtymczasiestworzyćkomentarzdoEwangeliiŁukasza,leczprzynaglony
czasemograniczyłsiędodrugiejczęściDwudzieła,bojaksamtłumaczy:nNie
mogączaśdotądsprostaćtemupoleceniu,zracjinapowalającąwielkośćtegodzieła
orazrozpraszanyzwielupowodów,któresamznasz,nachwilęobecnązrobiłem
ilemogłem,byniepozostawićbezodzewuTwojejszacownejprośby.PosyłamCi
zatemkrótkiedziełopoświęconeDziejomApostolskim,któreskończyłempisać
zaledwiekilkadnitemu.BysprostaćTwojejprośbie,pospieszniejepoprawiłem
orazpoleciłemprzepisaćwkodeksie.Wdzieletym,nailemogłem,starałemsię
wyjaśnićczyny,którewydawałysięzawieraćjakieśprzesłanieduchoweorazsłowa
oniejasnymznaczeniu”.
WrzeczywistościKomentarzdoDziejówApostolskichniejestsystematycz-
nymodniesieniemdocałościpierwszejhistoriichrześcijaństwa,cowidaćpo
rozkładziemateriału,gdyżniektórerozdziałyzostałyprzezBedępotraktowane
enpassant,gdzieindziejegzegezasięganiuansówfilologicznychposzczególnych
słówiwyrażeń,zaśniektórewersetyzupełniepominięto.Zapewnetakieujęcie
przedmiotudociekańwymusiłonaBedzieCzcigodnymnapisanieok.roku730
drugiegodziełapoświęconegoKsiędzeDziejówApostolskich-RetractatioinActus
Apostolorum,by-jakonsamzaznaczył-ndodać,cosamwcześniejprzeoczyłem,
bądźpoprawićto,cowydajesię,żezostałopowiedzianeinaczejniżbymchciał”7.
5WczasachBedyopactwoWearmouth-Jarrowbyłojednymzmiejsc,wktórymznajdował
sięCodexAmiatinus,datowanyjestonnaprzełomVIIiVIIIwieku(698-716),askopiowanyzrę-
kopisówprzywiezionychzItaliiprzezopataCeolfryda.Wkrótcepotemznalazłsięwklasztorze
SanSalvatorenagórzeAmiatawToskanii,gdziepozostałdo1786roku,poczymprzekazanogo
BiblioteceMediceaLaurenzianaweFlorencji,gdzieodtamtejporyjestprzechowywany.Ponadto
przypuszczasię,żeBedamiałdostępdoprzynajmniejdwóchinnychwersjiWulgaty,jakrównież
rękopisówVetusLatina(wtymtakżetzw.LaudianusGraecus35).Por.C.A.Farr,nTeShape
ofLearningatWearmouth-Jarrow:theDiagramPagesintheCodexAmiatinus”,w:Hawkes
J.-MillsS.(red.),Northumbria’sGoldenAge,Trupp-StroudGlouc1999,336-344;P.Meyvert,
nBede’sCapitulalectionumfortheoldandNewTestament”,RB105(1995)348-380.
6Por.C.E.Whiting,nTeLifeoftheVenerableBede”,w:A.H.Tompson(red,),Bede.His
Life,TimesandWritings,NewYork1966,s.17.
7PL92,995C.
