Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Marcellinowepoglądy,opinie,wyobrażenia.Kwestiewybrane
TeodozjuszWielki
21
MarcellinprzedstawiadośćwszechstronnieTeodozjuszaijegopanowanie.Mówi
ojegopochodzeniuiokolicznościachprzejęciawładzy4,przedstawianajistotniej-
szeepizodyjegorządów,awreszcienadmieniajegośmierćisprowadzenieoraz
pochowaniejegozwłokwKonstantynopolu5.TeodozjuszWielkiprzedstawiony
jestprzezMarcellinajakowładcanajwybitniejszyspośródtych,októrychpisał,
możezwyjątkiemMarcjana6.Skądwynikataocena?Wydajesię,żedlaMarcel-
linaszczególnieistotnebyłyzasługiTeodozjuszadlaortodoksji.Kronikarzpod-
kreślato,żepoczterdziestulatachrządówwładcówariańskichrozprawiłsięon
zarianamiioddałKościółwręcezwolennikówortodoksji7.Dotegotrzebadoło-
żyć,żezwalczałonpogan,czegoodnotowanymprzezMarcellinaprzejawemjest
doprowadzeniedozniszczeniaświątyniSerapisawAleksandrii8.Dopełnieniem
obrazureligijnejpostawyTeodozjuszajestto,żebyłonczłowiekiemosobiściepo-
bożnym9.NawizerunekTeodozjuszajakowładcywyjątkowegoskładająsięiinne
elementy.Byłwybitnymwodzem,odnosiłzwycięstwanadwrogamizewnętrzny-
mi10,aleinaduzurpatorami11.Jeślichodziotychdrugich,tonadmienićtrzeba,
4MarcellinKomes,a.379.1.Wskazanie,żecesarzGracjanpowołałTeodozjusza
natron,bysprawowałwładzęwewschodniejczęścicesarstwa,miałopokazać,żejegoprawa
dorządzeniabyłyniepodważalne,choćzostałcesarzemwdramatycznejsytuacjipoklęscesił
cesarskichpodAdrianopolemiśmierciWalensa.Natematprzejmowaniawładzywcesarstwie
bizantyńskimpatrznp.M.J.Leszka,UzurpacjewcesarstwiebizantyńskimwokresieodIVdo
połowyIXwieku,Łódź1999,s.14-38.WyjątkowośćTeodozjuszamiałopodkreślićwskazanie,
żemiejscemjegonarodzinbyłaItalika(coprawdąniebyło),zktórejpochodziłcesarzTrajan.
5MarcellinKomes,a.395.1.
6MarcellinKomes,a.379.1.PorównaniedoMarcjanajestoczywiściezwiązane
zjegozasługamidlaKościoła,doprowadzeniemdozwołaniasoboruwChalcedoniew451r.,
podczasktóregorozprawionosię,przynajmniejformalnie,zmonofizytyzmem.Interesujące,że
MarcellinnicniepiszeoroliTeodozjuszawkontekściesoboruwKonstantynopolu.
7MarcellinKomes,a.380.Cf.A.S.Kozlov,Socjal’nyjesimpatiiiantipatiikomita
Marcellina,ADSV15,1978,s.58-59.
8MarcellinKomes,a.389.4.
9MarcellinKomes,a.379.1.
10MarcellinKomes,a.380(pokonałScytów);MarcellinKomes,a.379.2
(zwycięstwanadAlanami,Hunami,Gotami;podkreślenie,żezwycięstwabyłyodnoszoneprzez
niegowlicznychiwielkichbitwach);MarcellinKomes,a.386.1(zwycięstwawTracji;
znaczenietegosukcesupodkreślonezostałoprzezfaktodbyciaprzezTeodozjusza(wrazzsynem
Arkadiuszem)triumfuwKonstantynopolu).
11UzurpacjaMagnusaMaksymusa-MarcellinKomes,a.387.2;388.1;Arbogasta
iEugeniusza-MarcellinKomes,a.392.1;394.1-2.OwielkościzwycięstwaTeodozjusza
naduzurpatoramiświadczyfakt,iżmielioniwswojejdyspozycjiniezliczone,niepokonane[wcze-
śniej]wojska-MarcellinKomes,a.392.1.
