Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WPROWADZENIE
I.MateuszBembus:pisarz-polityk-kaznodziejakrólewski
Rysbiograficzny
PostaćMateuszaBembusazwyklepozostajewcieniujegopoprzedni-
kanastanowiskukaznodzieinadwornego-PiotraSkargi.1Aprzecież
tenczołowyprzedstawicieldrugiegopokoleniajezuitówpolskichmiał
swójznaczącywkładwżyciekulturalneprzełomuwiekuXVIiXVII,
starającsięczynniekształtowaćkrajobrazspołeczno-religijnykraju.
MateuszBembusurodziłsięokołoroku1567wPoznaniu,najpraw-
dopodobniejwrodziniemieszczańskiej.Zatakimpochodzeniemzresztą
przemawiaheroicznaobronamieszczanprzeduciskającąichszlachtą
orazkonkurencjązestronywspieranychprzezniąŻydów,zapełniająca
kilkaakapitówKomety.Niewielewiemyopoczątkowymokresiejego
życia.SzkołęśredniąukończyłwPoznaniu-byłotokolegiumjezuitów,
gdzieuczyłsiępodkierunkiemFabrycegoPallaviciniego.21czerwca1587
rokuwstąpiłwszeregizakonujezuitów.2WtymśrodowiskupoznałPio-
traSkargę,którywywarłsporywpływnajegodziałalnośćpolityczną,
religijnąiliteracką.Najprawdopodobniejmiejscem,gdzieobajsięze-
tknęli,byłastworzonawroku1579AkademiaWileńska,gdzieMate-
uszBembusstudiowałteologięwlatach1592-1596.
TużpozakończeniustudiówBembusotrzymałświęceniakapłań-
skie.Niezerwałjednakzwiązkówzrodzimąszkołąakademicką,gdzie
odroku1598wykładałteologię.PotempowróciłdoPoznaniainauczał
wkonkurencyjejwobecKolegiumLubrańskiegomacierzystejszkole
jezuickiej(1598-1602).3ZtegookresuprawdopodobniepochodziAnti-
temiusz,zaliczanydonajlepszychjezuickichdramatówszkolnych,któ-
regoautorstwobadaczeprzypisujątemupisarzowi.4
1LiteraturadotyczącaMateuszaBembusaniejestbogata.Składająsięnanią
zważniejszych:artykułwPolskimSłownikuBiograficznym(dalejPSB):S.Bed-
narski,BembusMateusz,PSB1(1935);R.Darowski,MateuszBembus,profesor
filozofii,»ArchiwumHistoriiFilozofiiiMyśliSpołecznejfl34(1986),s.213-223;
tenże,MateuszBembus,[w:]FilozofiawszkołachjezuickichwPolsceXVIw.,Kraków
1994,s.328-342;W.Witkowski,MateuszBembus,[w:]Encyklopediakatolicka,
t.2,Lublin1989.Istniejąteżwzmiankiwinnychopracowaniach,tyczącychsię
przedewszystkimautorstwaAntytemiusza.Większośćpóźniejszychdanychbio-
graficznychjestzależnaodPSB.
2R.Darowski,Filozofiał,s.328.
3Tamże,s.330.
4Antitemiusz.Jezuickidramatszkolny,wyd.J.Dürr-Durski,Warszawa1957;
M.Plezia,DookołaAntitemiusza,»Meanderfl1958,z.6.
5
