Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PoczątekwiekuXVIIupłynąłBembusowinapracynauczycielskiej
iprzygodnejdziałalnościkaznodziejskiej.Musiałwtymokresiezwró-
cićnasiebieuwagęprzełożonychzakonnychorazopiniipublicznej,bo
wysiłektychsłabozbadanychlatjegożyciazaowocowałrychłokarierą
nadworzekrólewskim.Wtymczasiezapewneznalazłsięwbezpo-
średnimotoczeniuPiotraSkargi;wówczasteżkontaktypomiędzynimi
musiałybyćnajżywsze.WpływSkarginatwórczośćBembusajestewi-
dentny;samaKometa,któratustanowigłównyprzedmiotzaintereso-
wania,dokumentujetenfakt.JużStanisławBednarskizauważyłpowi-
nowactwomiędzyniąaKazaniamisejmowymi.WedleniegoKometa
pozostajewzależnościodbędącegoichstreszczeniemWzywaniado
pokutyzroku1609.5TakżezKazaniamisejmowymiwykazujeszereg
zbieżności.
ObliskościzwiązkówpomiędzySkargąaBembusemświadczyfakt,
żetoSkarganajprawdopodobniejwytypowałgonaswojegonastępcę
nastanowisku,którepiastowałprzezponaddwadzieścialat:wroku
1611ojciecMateuszobjąłniezwykleodpowiedzialnąfunkcjękazno-
dzieikrólewskiegoistałsięosobą,mogącąbezpośredniowpływaćna
życiepolitycznekraju,atakżenaosobękrólaZygmuntaIII,jakwiado-
mo,niechętnegoinnowiercom.Właśnieztegookresupochodząjego
pierwszewydanedrukiemdzieła,międzyinnymiwymierzonawinno-
wierców(ikonfederacjęwarszawską)dysertacjaPaxnonPaxseuratio-
nes.6Wtymsamymczasienapisałdwiejeszczeinnerozprawy,między
innymicieszącesięuznaniemczytelniczymdziełkoBellatorchristianus,
któredoczekałosięconajmniejczterechwydań.7Zeschyłkutych»zło-
tychlatflMateuszaBembusapochodziKometatojestpogróżkaznieba
(1619,Kraków),ujętywformęprognostykutraktatwyrażającypoglą-
dypolitycznezbliżonedostanowiskamonarchy.
PozycjaBembusanadworzekrólewskimokazałasięnietrwała.Jego
karierarozwijałasięszybko,»brakmubyłojednakumiaruitaktu,ja-
kimodznaczałsięSkargafl.8Bembuszaangażowałsiębowiemwintrygi
dworskie,wymierzonewpozostającychwotoczeniuZygmuntaIII
protestantów-przedewszystkimwKaspraDenhoffa,zktórymwal-
czyłowpływnakróla.Denhoff,podobniejakwieluinnych,mającdo
wyborubyćodsuniętymodwpływunabieżącąpolitykęlubzmienić
wyznanie,dokonałkonwersji.Bembusnatomiastposunąłsięzadaleko
5S.Bednarski,MateuszBembus,[w:]PSB,t.1,z.5,Kraków1935,s.419-420.
6I.Teresińska,MateuszBembus,[w:]Dawnipisarzepolscy,oprac.R.Loth,
Warszawa2002,s.48.
7Tamże.
8S.Bednarski,dz.cyt.,s.20
6
