Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Sprawiedliwośćokresutransformacji
33
formacjiideterminująceichprzebiegorazspołeczneskutki.Podporządkowanie
sprawiedliwościokresutransformacjinpamięci”możeuniemożliwićpojedna-
niespołeczne,lecz,zdrugiejstrony,marginalizowanierozliczeniaprzeszłości
wpływanapowstawanieruchówpolitycznychnegującychzmianęustrojową8.
Wymiartenmacharaktertemporalny:ukierunkowanienapamięćoznaczarów-
nocześnieuznanieprzeszłościzagłównytematdebatypolitycznej.Przeszłość
stanowiolegitymizacjiwładz;napamięcihistorycznejmożebyćbudowanaich
ideologia.Brakodniesieniadopamięcioznacza,zkolei,ukierunkowaniedziałań
nawspólnyprojektprzyszłościpaństwaispołeczeństwa.
pamięć
kara
bezkarność
niepamięć
Rysunek1.Wymiarysprawiedliwościokresutransformacji
Źródło:opracowaniewłasne.
Drugimwymiaremjestkontinuumnbezkarność-kara”,obejmująceróżnestra-
tegiekaraniasprawcównaruszeńprawczłowiekawybieranewtrakcietransformacji:
odzupełnegozaniechaniasankcjikarnychipolitycznychpopełnąodpowiedzial-
nośćkarnąipolityczną.Nałożenienasiebietychdwóchwymiarówtworzymatrycę
złożonegozprzedstawicielidawnejopozycjiidawnychwładz.Por.T.Mazowiecki,Tobyłypraw-
dziwerozmowy,anieteatr(rozmowazJ.Kurskim),nGazetaWyborcza”,4kwietnia2006r.
8Zjednejstronysątoruchypodważającelegitymizacjęwładzyzewzględunazaniechanie
rozliczeniaprzeszłościiuznająceprocestransformacjibądźzawciążniezakończony,bądźnieroz-
poczęty(władza,dlaktórejproblempamięciniejestistotny,jesttraktowanajakoprzedłużenie
poprzedniegoreżimu).Zdrugiejstrony-brakjednoznacznegowyjaśnieniaiuznanianaruszeń
prawczłowiekamożestanowićusprawiedliwieniedziałańpolitycznych,podejmowanychprzez
spadkobiercówpoprzedniegoreżimu.Szerzejorelacjachprawdyisprawiedliwościwokresie
transformacji,por.W.J.Booth,TheUnforgotten:MemoriesofJustice,nTheAmericanPolitical
ScienceReview”2001,t.95,nr4,s.777-791.
