Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Stratyfikacja
społeczna
Klasy
społeczno-
-ekonomiczne
Warstwy
społeczne
itp.Zprzynależnościądookreślonejkategoriisocjode-
mograficznej(kategoriiwyróżnionejzewzględuna
pozycjęspołeczną,płeć,wiekistanrodzinny)wiążąsięczęsto
określonepostawyspołeczne,sposobypostępowania,przyj-
mowanewzoryzachowania,różnystosunekdoinnychczłon-
kówspołeczeństwa.
Wpewnychprzypadkachpodziałnakategoriespołeczne
związanyjestzezróżnicowaniempozycjispołecznejczłonków
tychkategoriinanwyższe”orazuzależnioneodnichkategorie
nniższe”.Takipodziałnazywanyjestpodziałemstratyfikacyj-
nym.Wśredniowieczutakimpodziałembyłpodziałnastany,
czylinakategorieludzimającychformalnieodmiennąsytuację
prawnąipolityczną(szlachta,mieszczanie,chłopi).Podział
tenniewystępujewspółcześniezewzględunaprzyjmowaną
powszechniezasadęrównościobywateli.Innympodziałem
stratyfikacyjnymjestpodziałnaklasyspołeczno-ekonomiczne,
tojestkategorieróżniącesięsytuacjąekonomicznąich
członkówizwiązanymiztymróżnicamisytuacjispołecznej.
Podziałnaklasyspołeczno-ekonomicznemożesięopieraćna
takichkryteriach,jak:rodzajuzyskiwanychdochodów,wyso-
kośćdochodów,posiadanieśrodkówprodukcji(kapitału,
maszyn,ziemi),zatrudnianiesiłynajemnej,wykonywanie
pracyorganizatorskiejlubbezpośrednioprodukcyjnej.Kryteria
tepokrywająsiętylkoczęściowo.Istnienieróżnychklas
społecznychstałosiędlaKarolaMarksapodstawądosfor-
mułowaniatezyoekonomicznej,politycznejiideologicznej
walceklas(zob.marksizm).
Jeszczeinnympodziałemjestpodziałnawarstwyspołecz-
ne,kategorieludziróżniącychsięmiędzysobąsposobemżycia,
wykształceniem,poziomemogładytowarzyskiejiinnymi
trudnymidouchwyceniacechami,prowadzącymidouzyskiwa-
niaprzezczłonkówróżnychwarstwwiększegoalbomniejszego
szacunkuwśródczłonkówspołeczeństwa.Rodzajepodziałów
nakategoriespołeczneniepokrywająsię;naprzykładszlachcic
mógłbyćwłaścicielemziemskim,alemógłteżniemieć
żadnegomajątku.Człowiekrozporządzającydużymkapitałem
pieniężnymniekiedymożeniemiećwykształcenia,nieznać
zasaddobregowychowania,nieprzejawiaćpotrzebkultural-
nychnawysokimpoziomie.Tylkopodziałnastanybył
podziałemsformalizowanym.
30
