Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
rozmaitychpunktówwidzenia,tomówimy,żedokonujemy
ocenyglobalnej.Czasemtakiejocenyglobalnejdoko-
naćniepotrafimyiwtedyoceniamydanystanrzeczy
ambiwalentnie,jakozasługującyzjednejstronynaaprobatę,
zdrugiejnadezaprobatę.Abysformułowaćocenęglobalną
jakiegośstanurzeczy,trzebaczęstodokonaćocenpre-
ferencyjnych,wktórychokreślamy,cocenimybar-
dziej,acomniej(np.wprawdziejakiśstanrzeczycenimyjako
przynoszącydoraźniedużoszczęścia,alewyżejcenimyinny,
chociażmniejszczęściodajny,zatodającyszczęścietrwałe).
Dokonywanieocenyglobalnejzpunktuwidzeniaposzczególnego
człowiekajestsprawązłożoną,atymbardziejzłożonejestdokonywanie
ocenyglobalnejzpunktuwidzeniadobraspołeczeństwa.Naprzykład
przeznarzucanieniskichopłatzalokalemieszkalnemożnawprawdzie
doraźniepolepszyćsytuacjęwieluniezamożnychrodzin,alejeśli
czynszezamieszkaniabędąniższeodkosztówutrzymaniabudynku
wnależytymstanie(remontów,naprawbieżącychitp.),tozbraku
dotacjiczysubwencjizestronypaństwaustaniebudownictwo,
aistniejącebudynkibędąpopadaćwruinę.Natomiastdotacjepaństwa
namieszkaniamusząwymagaćzwiększeniapodatkówlubograniczenia
innychwydatkówpaństwowych,aprzytymmogąpowodować
marnotrawstwowgospodarowaniumieszkaniami.
Ludzieżyjącywpodobnychwarunkachspołecznych
skłonnisąnaogółwpodobnysposóboceniaćjakiśstan
rzeczy.Jeśliwpewnejgrupieczyspołecznościwytworzyłsię
podobnysposóbocenianiajakichśstanówrzeczy,tomówimy,
żetestanyrzeczyuznawanesąwtejgrupiespołecznejczy
społecznościzawartości(przedewszystkimwartościdodatnie,
niekiedyjednakmówisięowartościachujemnych).Jeżeli
ocenyteodnosząsiędostanówrzeczydotyczącychułożenia
stosunkówmiędzyludźmi,wówczasmówimy,żespołeczeń-
stwotoprzyjmujewspólnewartościspołecznewdanej
dziedzinie.
Społeczeństwo,wktórymwystępujedużazgodność
uznawanychwartościspołecznych(konsensus—łac.consensus
codotychwartości),łatwiejdochodzidouzgodnieniastano-
wiskcodokierunkuwspólnychdziałańniżspołeczeństwo,
wktórymbrakwspólnychwartości.
Wartościprzyjmowaneprzezjakąśgrupęspołecznączy
społecznośćsązazwyczajwpewiensposóbuporządkowane,
uzgodnionejednezdrugimi.Takieuporządkowanewartości
32
