Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.WARTOŚCISPOŁECZNE,
NORMYSPOŁECZNE,
ŁADSPOŁECZNY
Wspołecznościachkształtujesięstopniowookreś-
lonyładspołeczny,toznaczyokreślonesposobyzachowania
sięjednychczłonkówspołeczeństwawobecinnychorazwobec
społeczeństwajakocałości.Ludziepomagająsobie,współ-
zawodnicząjednizdrugimiopierwszeństwowjakiejśdzie-
dzinie,tocząmiędzysobąsporyiwalkiwedługokreślonych
reguł,ponosząciężarynarzeczpaństwaczyinnychgrup
społecznych,którychsąuczestnikami,organizacjapaństwowa
zapewniaimniezbędneminimumbezpieczeństwaitd.
Współżycieludzinależącychdookreślonychkategorii
igrupspołecznychopierasięnaprzyjmowaniuwspólnych
wartościorazuznawaniujednakowychnormpostępowania.
Częstojednakbywa,iżludzieskładajądeklaracje,że
uznająokreślonewartościoraznormypostępowaniajako
obowiązujące,czyteżdomagająsięichuznawania,awrze-
czywistościniekierująsięnimi.
Człowiekczęstodokonujeocenystanówrzeczy(zdarzeń,
czynówludzkichitp.),którestwierdzalubktóresobiewyob-
raża,aprobującjealbodezaprobując.
Ocenytesądokonywanezróżnychpunktówwidzenia,
amianowicie:
1)żeocenianystanrzeczyłączysięzdoznawaniem
przyjemnościlubprzykrości—ocenyhedonistyczne;
2)żepodlegająceocenierzeczysąpięknealbobrzydkie
—ocenyestetyczne;
3)żepoddawaneoceniestanyrzeczysąpożytecznealbo
szkodliwedostworzeniasprzyjającychwarunkówżycia—
ocenyutylitarne;
4)żedanestanyrzeczysąwswoistymsensiedobrealbo
złe—ocenymoralne(zob.moralność,zob.etyka).
Tensamstanrzeczymożebyćocenianyzróżnych
punktówwidzenia,naprzykładaprobowany,ponieważpowo-
dujeprzyjemność,alezarazemdezaprobowany,ponieważjest
niebezpiecznydlazdrowia.Jeżelioceniamyjakiśstanrzeczy
zjednegotylkopunktuwidzenia,totakaocenajestjedno-
aspektowa.Jeżelioceniamydanystanrzeczyjakoza-
sługującynaaprobatębądźdezaprobatę,przyuwzględnieniu
Oceny
31
