Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
1.Oniepełnosprawnościintelektualnejwujęciuhistorycznym
Zapewnetakżepoczątkówleczeniaczyterapiitegotypuzaburzeńnależałoby
szukaćwgłębokiejprzeszłości.Historiamedycyny,araczejjejzaczątków,sięgabo-
wiemodległejprehistorii.Około25000latp.n.e.wzachodniejEuropiepojawiają
siępierwszepraktykiszamańskie,czegoświadectwemsąrysunkinaskalne,między
innymiprzedstawiająceszamanów:postaciludzkieozdobioneatrybutamiptaka
lubporożemzwierzęcianagłowie.Jednakżeniewiadomo,jakądokładniefunkcję
pełniliszamani.Niematakżewystarczającychdanych,abywypowiadaćsięnate-
matarchaicznejmedycynyichorób,którychleczeniasięwówczaspodejmowano
(Schultz2002:10).
Napytanie,jakiechorobynękałyczłowiekaodpoczątkujegohistorii,stara
sięudzielićodpowiedzipaleopatologia,którajakodyscyplinanaukowapowstała
wXIXwieku.Wykorzystującmetodywspółczesnejpatologiiimedycynysądowej,
badaonazebranemateriałyarcheologiczne.Choćograniczonawmożliwościach
badawczych,dajewieledowodównaistnieniechorób,którełączyćsięmogązdefi-
cytemintelektualnym,czegoprzykłademsądeformacjeniektórychodnalezionych
czaszek(np.charakterystycznedlawodogłowia)(Schultz2002:13).Trudnojednak-
żenapodstawieznaleziskwnioskować,jakiebyłylosyosóbzniepełnosprawnością
intelektualnąwbadanychspołeczeństwach.JakpiszeMarcinGarbatwswoimkom-
pendiumwiedzyohistoriiniepełnosprawności:
Możemyjedynieprzypuszczać,jakbyło.Niemniejjednakosobyzniepełnospraw-
nościamibyłyobecnewkulturachpierwotnychiuczestniczyływichżyciu.Niema
natomiastzgodywśródnaukowców,jakteosobybyłytraktowaneijakąrolęod-
grywaływowychkulturach.Wszystkoopierasięgłównienadomysłachiteoriach
(Garbat2015:23).
Zcałąpewnościąarcheologiapotwierdziła,żewwieluprzypadkachspołeczności
otaczałyopiekąwspółplemieńcówwymagającychwsparcia,alennicjednakniewy-
kluczatego,żejednostki,uktórychwystępowałynieprawidłowościgenowe,oraz
kalekieskładanowofierze”(Charlier2015:25).
Wwieluprzypadkachosobytakiepróbowanopoddawaćjakimśformomlecze-
nia.Jakoświadectwooddziaływań,którychcelemnajprawdopodobniejbyłypróby
udzieleniapomocy,możnapotraktowaćczaszkizzachowanymiśladaminoperacji”
.
Około6000latp.n.e.takiezabieginiebyłyrzadkością,copoświadczająlicznezna-
leziskazterenuobuAmeryk,północnejAfrykiorazEuropy.Niestety,celtakich
operacjiniejestznany.Trudnoteżzrozumiećpobudkitychwczesnychnneurochi-
rurgów”
,próbytłumaczeniaceluichdziałańsązaśrozmaite.Przykłademmogąbyć
domniemaniaPaulaBroki,dlaktóregobyłytopozostałościuroczystegorytuału
oroliporównywalnejdotonsuryuduchownychbądźteżdowódnapróbyulecze-
niaepilepsjiwdośćradykalnysposób,amianowiciepoprzezuwolnienieciałacho-
