Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Oniepełnosprawnościintelektualnejwujęciuhistorycznym
19
sówchorobyumysłowejiwskazaniadotyczącekształceniadzieckaupośledzone-
go.Najprawdopodobniejjesttotakżepierwszapróbawyodrębnieniaupośledzenia
umysłowegowśródchoróbpsychicznych(Garbat2015:39).
Takiehumanitarnepodejścieniebyłoprzytymodosobnione.Jużbowiemwiel-
cyprzywódcyreligijni,tacyjakZoroasterczyKonfucjusz,zalecalilitościwystosunek
doosóbchorych,równieżupośledzonychumysłowo.Ciekawedoniesieniadotyczące
traktowaniaosóbzróżnegotypuniepełnosprawnościąpochodzątakżezAmeryki:
Chorychmężczyznikobiety-bezwzględunawiek-grupowanowjednąklasę,ra-
zemzgłuchymi,niemowami,ociemniałymi,ułomnymiikalekami.Wydanodlanich
szeregzarządzeńeugenicznych,zezwalającnp.namałżeństwaipotomstwoślepych
ześlepymi,głuchychzgłuchymiitp.Dlacałejklasyludziupośledzonychprzeznacza-
nopłodyzodpowiedniowyznaczonychpólisadów,awwiększychmiastachumiesz-
czanowszystkichwpewnegorodzajuprzytułkach(Seyda1973:31).
Inkowiepoznalizależnośćwystępowaniadanychchorób(np.melancholii)od
poryrokuiklimatu(Seyda1973:31).Majowiewzakresiechoróbpsychicznych
wyodrębnilinatomiastwięcejobjawówniżjakikolwiekinnynaród,np.obłąkanie,
melancholię,obłęd,omamy,szałitp.ZAmerykipochodzątakżelicznedowodyna
zabiegichirurgiczne,wtymtrepanacjęczaszki.Szumowskipisze,żenznanesąpre-
historyczneczaszkiperuwiańskie,któremająpokilka,anawetpopięćzagojonych
otworówpotrepanacyjnych”(Szumowski2005:38).
Pierwszeudokumentowaneprzypadkirozpoznaniaipodjęciapróbleczenianie-
pełnosprawnościintelektualnejpochodzązczasówHipokratesa(460-370p.n.e.),
któryopisałprzypadkimikrocefaliiikraniostenozy.Analiząprzypadkówzaburzeń
poznawczychzająłsiętakżeGalen(130-200n.e.).Jednakże,mimoobecnegojuż
wówczaspodejścianaukowegodotejżeproblematyki,silnybyłnurtniechęciwobec
osóbchorychnategotypuschorzenia,któretraktowanojakoobciążeniedlaspołe-
czeństwa.WstarożytnejGrecji,wktórejwielbionopięknoisiłęfizyczną,wyznając
ideałkalokagatii,trudnobyłootolerancjędlaosóbtakodtegoideałuodbiegają-
cych.JakpiszeZofiaSękowska:nwstosunkudoupośledzonychfizyczniedomino-
wało[…]bezwzględneprawoselekcjinaturalnej”(2001:16).Przykłademtakiego
podejściadoosóbwymagającychopiekimogąbyćsłowaArystotelesa:nmaobowią-
zywaćprawo,abyniechowaćżadnejkaleki”(Sękowska2001:16).Wieluprzytym
Greków,szczególnietychmniejwykształconychiuboższych,odczuwałoprymityw-
nyizabobonnylękprzedludźmipoważniechorymi,zwidocznymianomaliami
anatomicznymi,niemieszczącymisięwuznawanejwówczaspsychofizycznejnor-
mie(Sachaj2003).StarożytniŻydzirównieżuznawaliniepełnosprawnośćzaobjaw
karyBożej,tychzaś,którychnpalecBoży”wtakisposóbdotknął,skazywanona
wygnanielubśmierć.Wierzylijednak,żeosobawtensposóbukarana,możebyć
