Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Komunikacja,kulturaidziałanie
ruchysąnatylewyćwiczone,iżpozwalająnanieuświadamianiesobie
sposobu,wjakiteruchysąwykonywane.Jednocześniepraktykata
pozwalaniedostrzegać,żechodzitylkoojedenzwieluprzykładów
manipulacjidanymnarzędziem.otóżruchzdającysprawęzuży-
cianiezachodziwpojedynkę,gdzieniejestistotnejedyniejegopo-
wtarzanie.Równieważnejestpowiązaniejednegoruchuzinnym
ruchem,atejparyzszeregieminnychelementów,takichjakto,
codanyruchnazywaiktodanyruchwykonuje.
Możliwieprostasytuacjasprowadzasiędoodniesieniasłowanko-
munikacja”dosłowanautobus”iodniesieniasłowankultura”dosło-
wanszacunek”.Każdeznichbędziestawałosiędlakogośzrozumiałe
wsensiesyntaktycznym,jeśliówktośzacznieodustalenia,które
słowojestjakimwarunkieminnegosłowa.Nieprzeczę,żemożna
zbudowaćpowiązaniemiędzyautobusemaszacunkiemtakie,gdzie
użyciesłowanautobus”będziewarunkiemkoniecznymużyciasło-
wanszacunek”,wzwiązkuzczymktośbędziemówiłoszacunku
autobusowym.Niemniejsądzę,żedlawieluludzizrozumiałesąra-
czejstwierdzeniawrodzaju:nokazywanieszacunkujestobjawem
kultury”bądźnNakomunikacjępublicznąskładasięsiećautobuso-
wa”.oto,wjakisposóbdanyterminjestrozumianyrelacyjnie.Wy-
miarsyntaktyczny-wzbogaconyowymiarsemantycznyiwymiar
pragmatyczny-pozwalanietylkokojarzyćsłowa,lecztakżeużywać
ichdonazywaniaposzczególnychcząstekświata,jakteżmanipulo-
wanianimi.Tegorodzajupraktykaniesprawijednak,żesłowate
przestanąbyć,jakjużpisałem,nprzezroczyste”;ichznaczeniepozo-
stanieoczywiste.Przyjmujączatemdowiadomości,żesłowawarto
ujmowaćrelacyjnie,możnazapytać,czyrówniewartopoprzestać
natejuwadze.Gdybypunktemodniesieniamychrozważańbyłasa-
motnawyspanaodległymmorzu,naktórejżyjąwyobrażonedwie
osoby,któreużywajądanejsiecisłówwniezmienionysposób,być
możezadowoliłbymsiętąuwagą.Wspomniałemjednakwyżej,że
omawianychodniesieńsłów(dosiebienawzajem,świataiużytkow-
nika)jestnietylkowiele,aleteżichróżneprzykładywspółwystępują
