Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
prawnymacharakterdwustopniowy,wktórymtzw.stanowesys-
temyprawnewspółistniejązogólnokrajowymsystememprawa5.
DługoletniośćobowiązywaniaKonstytucjiUSAzawdzięcza
temu,żezawartewniejregulacjeprawnezjednejstronyela-
styczneiproste
6,stądmożliwośćwydawaniawieluinterpretacji
przezposzczególnewładzefederalne.Zdrugiejjednak,jest
sztywnawkwestiachkluczowychdlacałegopaństwa,np.zwią-
zanychzbardzotrudną,jakoceniadoktrynaipraktycy,procedurą
jejzmiany
7.
Wracającdointeresującejproblematykiautonomiisamorzą-
dowejnagruncieregulacjiamerykańskich,należyzwrócićuwagę
wszczególnościnawskazanejużwyżejunormowania,którepo-
5Zob.szerzejR.Tokarczyk,Prawoamerykańskie,WoltersKluwer2009,
wyd.10,s.26-27.
6KonstytucjęUSAcharakteryzujejejprostastruktura,gdyżskładasięna
niąsiedemartykułów.JejartykułIdotyczywładzyustawodawczej;artykułII-
władzywykonawczej;artykułIII-władzysądowej;artykułIV-możliwości
interpretacjiprzepisówprawa;artykułV-możliwościwprowadzaniapoprawek
doKonstytucji;artykułVI-potwierdzenie,żeKonstytucjaizgodnieznią
wydaneustawyStanówZjednoczonychorazwszystkietraktaty,którezostały
lubzostanązawartezramieniaStanówZjednoczonych,stanowiąnajwyższe
prawokrajowe;artykułVII-ratyfikowaniepostanowieńKonstytucjiprzez
poszczególnestany.
7Najpierwpotrzebnejest2/3głosówobuizbparlamentu,potem3/4sta-
nówmusitezmianyzaakceptowaćwokreślonymczasie,zazwyczajwciągu
2lat.Takżepolskaliteraturaprzedmiotuzauważa,żenKonstytucjaamerykań-
skajestjednąznajbardziejnsztywnych”konstytucjinaświecie.Spośróddwóch
dopuszczonychprzezart.Vtrybówjejzmiany,praktyczniestosowanyjest
pierwszy,polegającynauchwaleniupoprawkiwjednakowymbrzmieniuprzez
obieizbyKongresu(cojednaknazywasięnpropozycją”Kongresu),większością
2/3głosówwkażdejizbie,anastępnieratyfikowaniejejprzezparlamenty3/4
ogólnejliczbystanów(tj.obecnie-38).Drugitypdokonywaniazmianpolega
nazgłoszeniuprzez2/3legislaturstanowychżądaniazwołaniaKonwencjiKon-
stytucyjnej(zwołaniategomadokonaćKongres),któratakżeuchwalałaby
npropozycje”poprawek,poddaneidentycznemutrybowiratyfikacjiprzezstany”.
P.Sarnecki,Ustrojekonstytucyjnepaństwwspółczesnych,Zakamycze2003,
s.197-252orazE.Litra,SystempolitycznyUSA,UniwersytetSzczeciński,s.1-41,
http://www.slideshare.net/kamiljasinski9/system-polityczny-usa.
15