Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AprzykładnaszegostosunkudopaństwaIzraeliŻydów11nacałymświeciedo-
wodzi,żemożnaustanowićpomostynadprzepaściami.
Chcemyporozumieniamiędzyniemieckimipolskimnarodem.Jesttonasz
obowiązekidążenietoodpowiadawoliobunarodów.W50latporozpoczęciu
IIwojnyświatowejnadszedłczasnatrwałepojednanie.
Zdajemysobiesprawęzgłębokiejgoryczy,jakazostaławyniesionawobec
Niemcówwwojnie-wPolsce,weFrancjiorazpóźniejwZwiązkuRadzieckim,
któryutracił20milionówludzi.Większośćkrajóweuropejskichdoznałagłę-
bokichcierpieńzrękiniemieckiej.Wieluznichnależydziśdonaszychpartne-
rów,wręczprzyjaciół.Jesteśmywdzięczniwszystkimtym,którzypozakończe-
niuwojnyipanowaniuprzemocywyciągnęlidonasdłońpojednania-przede
wszystkimnarodowiamerykańskiemu,któryjużbardzowcześniewielkoduszną
pomocążywnościowąipomocąwodbudowiekrajudałniezapomnianywyraz
miłościbliźniegoorazdalekowzrocznejoceniepolitycznej12.Mądrzypolitycy,
jakprezydent[Harry]TrumaniGeorgeMarshallorazwieleosóbprywatnych
miałoswójudziałwtymdzielepokoju.
ZFrancjiwspomnętutajJosephaRovana,któryjużwparęmiesięcyposwo-
imoswobodzeniuzobozukoncentracyjnegowDachaunapisałnastępującezda-
nie:nImbardziejnasiwrogowiewymazalirysytwarzyludzkiej,tymbardziej
musimyjerespektowaćwnichsamych,anawetjeupiększać”.
WsprawieporozumieniazPolskądokonałysięjużwostatnichdziesięcio-
leciachkrokiwskazującedrogę;chciałbymwspomniećtutajszczególnieróżno-
rodneinicjatywyzesferkościołów.
Wrazzukłademwarszawskimz1970roku,podpisanymprzezówczesnego
kanclerzafederalnego[Willy’ego]Brandta,udałosiędokonaćkolejnegokroku
wtymkierunku.Będziemytrzymaćsięliteryiduchategoukładu.Wpreambu-
lepotwierdziłyPolskaiRepublikaFederalnaNiemiecswojąwolęzapewnienia
nowemu,wmiędzyczasiewyrosłemupokoleniupokojowejprzyszłościistwo-
rzeniantrwałychpodstawdlapokojowegowspółżyciairozwojunormalnych
idobrychstosunków”.Napoczątkulat80.,kiedyPolskaprzeżywałaciężkie
czasy,ludnośćRepublikiFederalnejNiemiecdaławyrazswojejsolidarności
znarodempolskimwfaliwielkiejgotowościdoniesieniapomocy.
Jestemprzekonany,żespołeczneotwarciewPolscebędzieoddziaływaćko-
rzystnienanaszestarania.Możliwościporozumieniamiędzynaszyminarodami
stająsiętymlepsze,imbardziejrozwójwkierunkuwiększejwolnościosobistej
posuwasiędoprzodu.Boprawdziwepojednaniejestnietylkokwestiąludzkich
pragnień,alerównieżuwarunkowańpolitycznych.
Przesądyinieufnośćniemająnadłuższąmetężadnejszansytam,gdziewol-
noprzekraczaćgranice,gdzieswobodniewymieniasięinformacjeipoglądy,
aludzie-przedewszystkimmłodziludzie-mogąsięspotykaćwwolności.
Dlategoteżniemiecko-francuskiepojednaniemogłosiępowieśćtakdo-
brzeprzedewszystkimdlatego,żeopierałosięononawspólnymfundamencie
demokracjiipraworządności,idlatego,żewcorazczęstszychspotkaniach
40
