Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ikomunistów.Bezwspółdziałanialudziocałkiemodmiennychprzekonaniach
politycznychnieudałbysięnam,Niemcom,nowypoczątekpo1945rokuwspo-
sóbtakprzekonywujący.
Toniesukceslubniepowodzeniedecydująomoralnejwielkościoporu.
Wkażdymwypadku-izawszelkącenę-trzebabyłoodważyćsięnadokonanie
zamachunaHitlera.
PułkownikHennigvonTresckow,któryod1943rokumiałzasadniczywpływ
nasposóbdziałaniaimyśleniaStauffenberga,znalazłsłowapozostawiająceszcze-
gólnewrażenie.Zanimposzedłnaśmierć,ująłonjeszczeraztowszystko,cobyło
najgłębszymmotoremjegodziałania:nUważamHitleranietylkozanajwiększego
wrogaNiemiec,alerównieżzanajwiększegowrogaświata.Jeślizaparęgodzin
stanęprzedsądemBożym,abyzłożyćrachunekzmoichczynówimoichzanie-
dbań,tozespokojnymsumieniembędęmógłbronićtego,czegodokonałemwwal-
ceprzeciwkoHitlerowi.JeśliBógobiecałniegdyśAbrahamowi,żeniezniszczy
Sodomy,nawetjeśliznajdzieciewtymmieściechoćdziesięciusprawiedliwych,to
żywięnadzieję,żezewzględunanasBógnieunicestwiNiemiec”.
Jesteśmywinnimężomikobietomniemieckiegooporugłębokąwdzięczność.
Wielkirespektokazujemyrównieżtym,którzyemigrując,odmówilipoparcia
bezprawnemureżimowilubteżmusieliprzednimuciekać.Wśródnichbyliteż
itacy,którzyzmiłościdoswojejojczyznyzwalczalizzewnątrzdyktaturęHit-
lera.Pomyślmynaprzykładopisarzach,którzypodjęlipróbęporuszeniaświata
siłąswojegosłowaizwróceniajegouwaginato,codziałosięwNiemczech.
Większośćemigrantówopuszczałaswojąojczyznęznielekkimsercem,anie-
którymznichpóźniejprzyszłotrudnodoniejpowrócić.Tymwdzięczniejsijesteś-
mytym,którzyudzieliliswojejpomocyprzyodbudowywaniunaszejRepubliki
FederalnejNiemiec.Bododniadzisiejszegowłaśnietowspółdziałaniewsposób
zasadniczywspierapojednawcząipokojowąaktywnośćnaszychczasów.
Chciałbymprzypomniećtutajrównieżczłowieka,któregozaliczamdonaj-
większychbohaterówXXstulecia:RaoulaWallenberga.W1944roku,wwieku
32lat,poświęcałswojeżyciedlaratowaniawBudapeszcieżyciasetektysięcy
Żydów,którymgroziłaśmierć.W1945rokuzostałwywiezionydoZwiązku
Radzieckiego.Odtegoczasuniemaonimwieści.
WmoichrozmowachzsekretarzemgeneralnymGorbaczowemwskazywa-
łemnaniewyjaśnionylostegoniezwykleodważnegoczłowieka.Mamwielką
nadzieję,żewtejepoceprzemian,kiedywpaństwachUkładuWarszawskiego
swobodniemówisięociążącejspuściźniestalinizmu,losRaoulaWallenberga
będziemógłzostaćwyjaśnionywsposóbrzeczywiścieprzekonywujący.Dla-
tegoteżwitamzwielkimzadowoleniemfakt,żewładzeradzieckiezaprosiły
niedawnodoMoskwykrewnychRaoulaWallenberga.
VI
Wtymdzisiejszymdniu,lwrześnia,zwracamsięszczególniedomłodych
ludziwNiemczech.Nieponosząoniżadnejwinyzadyktaturęiwojnęświatową,
44
