Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
uwarunkowaniahistorycznekonfliktucypryjskiego
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
---
-
resowanyunieważnieniemtraktatuzSanStefano,ponieważwzrost
potęgiRosjizagrażałrównieżNiemcom.PonadtoNiemcyjużwów-
czasutrzymywałyszerokiekontaktyzImperiumOsmańskim,ali-
czyłynajeszczewięcej,zwłaszczakontraktynarozbudowęinfra-
strukturykolejowejorazwspółpracęwojskową14.WefekcieLondyn
zaproponowałsułtanowipomocwzamianzaprawodostacjonowa-
niabrytyjskichwojsknaCyprzeorazadministrowaniewyspą.Jed-
nymzkilkupowodówwyboruCyprubyłczynnikgeostrategiczny-
położeniewyspywpobliżuAnatolii(ok.70km)pozwalało,jak
argumentowałastronabrytyjska,naefektywnewypełnienieprzyję-
tegozobowiązaniamilitarnegowsparciaImperiumOsmańskiego
wraziewybuchukolejnejwojnyzRosją.Stosownedokumentypod-
pisanowtajemnicy4czerwca1878r.15DziękitemuBrytyjczycy
ograniczylirozmiarstrat,jakiemusiałoponieśćImperiumnamocy
traktatuberlińskiegoz13lipca1878r.,iwpraktyceuchronilije
przedrozpadem.JednocześniezyskalikontrolęnadCypremoraz
powstrzymalizwycięskipochódarmiirosyjskiejnapołudniekonty-
nentu,mogącypoważniezagrozićinteresomgeopolitycznymWiel-
kiejBrytaniinietylkowewschodniejczęściMorzaŚródziemnego,
aleinaBliskimWschodzie,atakżeszlakowiżeglugowemupomię-
dzymetropoliąikolonialnymiIndiami.JaksłuszniezauważyłJa-
nuszPajewski,byłtowielkisukcesdyplomacjibrytyjskiej,która
jakojedynawyjeżdżałazBerlinazpoczuciem,iżwielezyskała,jed-
nocześnieniczegonietracąc16.TylkonieliczniBrytyjczycywskazy-
wali,iżtaknaprawdęWielkaBrytanianiczegoniezyskiwała,awręcz
przeciwnie-przejmowałaadministracjęnadbiedną,zaniedbaną
wyspą,adodatkowoprzyjęłazobowiązanieudzieleniapomocyIm-
periumOsmańskiemuwrazieewentualnejkolejnejwojnyzRosją,
którapodkoniecXIXw.wydawałasięwięcejniżprawdopodobna17.
14E.J.Erickson,
GallipoliiBliskiWschód1914-1918.OdDardanelidoMezopo-
tamii
,tłum.M.Szubert,Poznań2011,s.12.
15G.Hill,
AHistoryofCyprus,
t.4:
TheOttomanProvince.TheBritishColony,
1571-1948
,Cambridge1952,s.269.
16Por.J.Pajewski,
Historiapowszechna1871-1918
,Warszawa2002,s.72.
17Takipunktwidzeniaprzedstawiłm.in.S.W.Baker,jedenzpierwszychBrytyj-
czyków,którzyprzybylinaCyprwceluokreśleniajegoprzydatnościzpunktuwidzenia
interesówWielkiejBrytanii.Zob.S.W.Baker,
Cyprus,asISawItin1879
,London1879.
