Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Paneldyskusyjny"CzykoniecsekularyzacjiwEuropie?”
13
robotniczych.Takąfalękonwersjinaislamwśródbiałychoglądałem,mieszkając
wWielkiejBrytanii.Częściowotekonwersjepolegałynatym,że,zróżnychpowodów,
młodeBrytyjkiprzechodziłynaislamidostawałybonuswpostacispecjalnychform
opiekispołecznejodpaństwa.Cynicznie,poprostu,temłodekobietyzróżnychpowo-
dówpraktycznychwykorzystywałytakieprawnemożliwości.Aleczęśćtychbiałych
Brytyjczykówprzechodzącychnaislam,czyniłatoewidentniedlatego,żebyzamanife-
stowaćzjednejstronyswojąniechęćdoinstytucjonalnegochrześcijaństwa,przede
wszystkimanglikanizmu,azdrugiejstronyswojąpotrzebęjakiejśformywspólnoty,
uczestnictwawjakiejśformiewspólnoty,którejonigdzieindziejnieznajdowali,
aislamstawałsięatrakcyjny.Imniesięwydaje,żejesttakamożliwość.
Mówiłosię,żeXXIwiekbędziealbowiekiemreligii–taknaprawdęformuła
brzmiała,żebędziewiekiemmistyki–alboniebędziegowcale.Dzisiajwyglądanato,
żewiekXXIjest–aleczyjestonmistyczny?Jeśli11wrześniauważaćzaaktmistycy-
zmu,tobyćmożecośwtymjest.Proszęzwrócićuwagę,żetoniekonieczniezłośli-
wość,ponieważzazamachami11wrześniastałysilnemotywyfundamentalistyczno-
-religijne–pewnawersjamistycyzmu.Nowięctenświatsięmaterializuje,alerzeczy-
wiściereligiajestsilna,jakareligia–tojużkwestiadyskusji.Wydajemisię,żejestto
bardzoniejasne,jakareligiajestdzisiajnajbardziejżywotna.
Twierdzę,żetu,wEuropie,islammożezająćmiejscetegochrześcijaństwazdaw-
nychczasów,właśniezczasówCesarstwaRzymskiego–dlaczęściinteligencji,dla
częścimłodzieży,nawetdlaczęściproletariatu,będzieatrakcyjny.Oniniechcąjuż
chodzićdokościołówchrześcijańskich,aleszukająjakiejśwspólnoty.Jakwspomnia-
łem,mogąjąznaleźćwislamie.Naostatnimzebraniukonsystorzakardynałowiedys-
kutowalimiędzyinnymioislamie.Ustalono,żeKościół,chrześcijaństwo,niebędą
walczyćzislamem.WszystkieKościołychrześcijańskie,jakwiadomo,odrzucająHun-
tingtonowskątezęozderzeniucywilizacji.Alemimotonakonsystorzu,potejdysku-
sji,wniosekbyłtaki,żenależytraktowaćislamzcałymszacunkiem,leczponieważjest
onobecnywEuropie,wobectegotrzebawysunąćtakżepraktycznepostulaty.Polegają
onenaoczekiwaniutzw.symetrii.Jeślimy,chrześcijaniewEuropie,jesteśmyzatym,
żebyislamkorzystałzewszystkichdemokratycznychprawiswobódgwarantowanych
tutaj,tooczekujemytegosamegoodświataislamu.Oczywiścienarazietojestpoboż-
neżyczenie,wystarczypojechaćdoArabiiSaudyjskiej,gdzieniemożnawgrupieod-
prawićżadnegoelementarnegochrześcijańskiegoobrzędu,pomodlićsięwspólnie,
zwyczajniemówiąc,wprywatnymdomu,bojestspecjalnareligijnapolicja,pilnująca,
żebyludzieinnychwyznańsięniegromadzili.Tenpostulatpokazujepewienbardzo
ciekawytrend.„Tak”dlaislamu,alejednocześnieoczekiwaniesymetrii–mypopiera-
mywaszeprawatutaj,wypopierajcienaszechrześcijańskieprawanaswoimobszarze.
Więcpuentajesttaka:jestprzyszłośćdlareligii.Oczywiście,jesttagra,októrejmó-
wiliśmy,októrejmówiłprofesorMariański,międzysiłamisekularyzacjiidesekulary-
zacji,alenajciekawsze,najważniejszedlapublicystyjestto,cotonaprawdęznaczy
dzisiajreligiaisekularyzacja.Cotoznaczychrześcijaństwo?Unasdośćtypowybłąd
poleganautożsamianiuchrześcijaństwazkatolicyzmem.Katolicyzmjestnajwięk-
szym,aleniejedynymwyznaniemchrześcijańskim.Przyszłośćkatolicyzmuwydajemi
się,bardzoogólniemówiąc,akuratjaśniejszaniżprzyszłośćinnychnurtówchrześci-
