Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Wstęp
gospodarczywAzjilubniedorozwójAfrykijestskutkiemfazyBcyklu
Kondratieffa,czyteżzasadniczychbłędówelitpolitycznychwielukra-
jówPołudnia.Zwypowiedzisocjologawiemy,żepaństwowsposóbsys-
tematycznysłużyinteresom„swoich”kapitalistówbroniącich,jak
czytamy,przedniebezpieczeństwamizwiązanymizwolnymrynkiem.
Ipotrzecie,Wallersteinprzyjmujeperspektywęanalizyzgodnąztym,
coznajdujemychoćbywIdeologiiniemieckiej,amianowicieglobali-
stycznemyślenieMarksa.Tentwierdził,żerewolucjaświatowabędzie
możliwainieuchronna,gdyjedenrynekgospodarczyobejmiecałyświat
iwszyscyproducenciipracownicy(gdziekonsumenci?)będąpoddani
tejsamej,nieubłaganejlogicegospodarkikapitalistycznej.Wallerstein
dodaje,żeiwtedy,gdyprzerzucaniekosztówwytwarzanianiezbędnych
doakumulacjikapitałustaniesięalboniemożliwe,albocoraztrudniej-
sze.Naszautorpowiada,żeznikagrupa,któradotądbyłapolitycznie
słabaiprzetoponosiłanajwyższekosztarozwojugospodarczego,amia-
nowicierolnicy.Rosnąteżkosztaekologicznychzaniedbań,takiżto,za
copłaciliwszyscypodatnicy,terazzapewnebędąmusieliwziąćnaswo-
jebarkikapitaliści.Słabniepaństwoi,jakpowiadabadacz,traciono
wszędzie,pozaAzjąPołudniowo-Wschodnią,legitymizacjęorazzdol-
nośćdziałania.(Tateza,możnaodnieśćwrażenie,jestakuratwyjątko-
wosłaboudokumentowana.)Rzeczujmująckrótko,zyskicentrumbędą
malećitymsamymjegopozycjaosłabnie.
Groźbaświatowegochaosugospodarczegoipolitycznegowzrośnie.
Socjologrozpościeraprzednamiperspektywęlicznychwojendomo-
wych,lokalnychkonfliktów.Oterroryzmieinowychośrodkachwładzy
zorganizacjamifundamentalistycznymitypuAlKaidaakuratniewspo-
mina,alemożnaoczywiścieuznać,żejesttowłaśniepoczątekowego
załamaniaporządku.Nakońcudrogi,powiadaWallerstein,jestpierw-
szyinaprawdępoważnykryzyssystemu.Przednamispełnieniepro-
roctwMarksa,RóżyLuksemburgiWłodzimierzaLenina.Tezatazdaje
sięamerykańskiemubadaczowiniemalnaukowoudowodniona.Jeśli
rewolucja,wstrząs,tooczywiścierodzisiępytanie:codalej?Czyist-
niejejakaświarygodnaalternatywadlaobecnegostanurzeczy?Czyukład
gospodarczy,jakibyćmożewyłonisięzczasem,będziebliższyideałom
socjalizmuczygeneralniehumanizmu?Czyjesteśmywstaniestworzyć
lepszyporządekświatowy,którypogodziwymógefektywnościgospo-
darczejzideałemsprawiedliwościspołecznej?Czyliberalnąwizjęra-
