Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Procestransformacjijakoetapbudowypodstawgospodarkirynkowej…
23
zagranicznychinwestycjibezpośrednich.Ogólnaliberalizacjahandluzagranicz-
nego,wtymrealizacjapostanowieńukładóweuropejskich,przewidującychtwo-
rzeniestrefywolnegohandluartykułamiprzemysłowymiorazczęściowąlibe-
ralizacjęobrotówproduktamirolnymizewspólnotąeuropejską,doprowadziłydo
znaczącegootwarciagospodareknazagranicznąkonkurencję.Stopieńotwarcia
byłszczególniewysokiirosnącywCzechach,SłowacjiinaWęgrzech(małych
gospodarkach),znaczniemniejszywPolsce,tj.krajuowiększymrynkuwe-
wnętrznym.EkonomiściOECD(2010,2010a)zwracająuwagę,żewysokarelacja
handlu,wtymeksportudoPKB,związanazprocesemintegracyjnym,zwłaszcza
zsilnąintegracjązgospodarkąNiemiec,odnotowanawmniejszychkrajach,jak
SłowacjaczyWęgry,zjednejstronydowodziichotwartościnakonkurencjęza-
granicznątypowądlamałychkrajów,zdrugiejstronymożebyćźródłempewnych
problemów,jakpowstaniegospodarkidualnejwprzypadkuWęgier(bardzoefek-
tywnysektoreksportowyimniejefektywnysektorkrajowy),czyteżpodatnośćna
wahaniacyklicznezachodząceupartnerów,jakwprzypadkuSłowacji,gdzie
weksporciedominujesektormotoryzacyjnypodlegającycyklombiznesowym.
Tab.1.3.UdziałhandluzagranicznegowPKBpaństwGrupyWyszehradzkiej[w%]
Czechy
Węgry
Polska
Słowacja
1998
104,8
106,5
89,3
49,1
1999
111,1
105,3
92,3
48,5
2000
110,0
129,3
122,0
51,3
2001
114,7
124,2
131,2
49,7
Źródło:EBRDTransitionReport2004
Transformacjasystemowaoznaczałazniesienieograniczeńdlazagranicznych
inwestycji,wtymwformiebezpośredniej(BIZ).Wpierwszychlatachnapły-
wającykapitałzagranicznyaktywnieuczestniczyłwprocesachprywatyzacji,co
oznaczałodominacjęinwestycjitypubrownfield.Kolejnelataprzyniosływzrost
znaczeniainwestycjitypugreenfieldipowiązańprzedsiębiorstwzagranicznych
zmacierzystymiwformiesieciowejoutsourcinguluboffshoringu.Napływinwes-
tycjibezpośrednichprzyniósłgłównieefektypozytywne,którewiązałysięzre-
strukturyzacjąimodernizacjągospodarek,racjonalizacjązatrudnienia,wzrostem
efektywnościiwprowadzeniemnowychmodelizarządzaniaiorganizacji.Napły-
wającykapitałsłużyłtakżepokrywaniuczęścideficytówrachunkubieżącego(cur-
rentaccountCA)spowodowanychwysokądynamikąimportutowarowegozwłasz-
czaocharakterzezaopatrzeniowym.Wlatach1989–2003skumulowanawartość
strumieninapływuBIZdoPolskiprzekroczyła45,5mlddolarów,doCzechwy-
niosłaponad29mld,naWęgryponad30mld,adoSłowacjiponad8mlddolarów.
Natomiastwartośćliczonanamieszkańcabyławtymokresienajwyższana
WęgrzechiwCzechach,niższawSłowacjiinajniższawPolsce(tab.1.4i1.5).
