Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Ewolucjateoriikonkurencyjności
31
Omówionepowyżejklasyczneteoriehandlumiędzynarodowegocharakteryzują
sięznacznymiuproszczeniami.Przedewszystkimnieuwzględnianownichmożliwo-
ściingerencjipaństwaorazwystępowanianiedoskonałościrynkowych.Przyjmowano,
żewgospodarkachnarodowychwystępujekonkurencjadoskonała,apaństwa(tym
samym–przedsiębiorstwa)nieponosząkosztówprzystosowaniasiędowymogów
rynkumiędzynarodowego.Udziałwhandlumiędzynarodowymjestkorzystnytylko
dlawytwórcówdóbr,wprodukcjiktórychkrajmaprzewagękomparatywną;nieko-
rzystnybędziedlaproducentówtychwyrobów,zktórychwytwarzaniakrajpowinien
zrezygnować.Wteoriachtychzakładanorównieżpowszechnądostępnośćdoinfor-
macjioproduktachiprocesiewytwórczym.Nieuwzględnianokosztówwejściawpo-
siadanietechnologii,atymsamym–nieanalizowanomożliwościbudowaniaprzewa-
gitechnologicznej54.
WteoriikonkurencyjnościistotnąrolęodegrałyrozważaniaJ.Schumpetera.
Koncentrowałsięon,międzyinnymi,nateoriiinnowacjiiprzedsiębiorcy.Jegozda-
niemodynamicegospodarkidecydująinnowacje.Zewzględunafakt,żepojawia-
jąsięonenieregularnie,gospodarkajeststalewytrącanazestanurównowagiinigdy
doniejniewraca.Rozwójjestrezultatembrakurównowagiwgospodarce,awżyciu
społeczeństwszczególnąrolęodgrywajądwiepostacie.Pierwsząjestwynalazca,któ-
ry,dziękiwynalazkomiodkryciom,stwarzamożliwościzmianwżyciu.Kierujenim
motywpoznawczy,ajegodziełonajczęściejniepowstajezmyśląokonkretnymza-
stosowaniu.Drugapostaćtoprzedsiębiorca-pionier,którywprowadzainnowacjedo
gospodarki.Jesttoczłowiekobdarzonyspecyficznymicechami:pasjątworzeniaoraz
pragnieniemwalki,zwyciężaniaizdobywania.Właściwieistotędziałalnościprzedsię-
biorcystanowitworzenieinnowacji,którenazywałnowymikombinacjamiizaliczał
donich:nowewyrobylubdoskonaleniejużistniejących,nowatorskietechnologie
wytwórcze,znalezienienowychrynkówzbytu,zastosowanienowychmateriałów,su-
rowcówdoprodukcjiorazwprowadzenienowejorganizacjiprodukcji(np.utworze-
niemonopolulubjegolikwidacja).Wynalezienietychkombinacjizczasempowodu-
jepojawianiesięnarynkuprzedsiębiorców-imitatorów,którzy,zachęcenisukcesami
przedsiębiorców-pionierów,rozpowszechniająnowerozwiązania.J.Schumpeterpod-
chodziłdośćrygorystyczniedoroliimitatorówwgospodarce.Uważał,żepowielane
dukcjiużywanychdoprodukcjitychtowarów.Zmianacenyproduktówwpływajednoznaczniena
kształtowaniesięcenczynnikówwytwórczych.Wzrostcenydanegotowaruprowadzidozwiększenia
wynagrodzeniaczynnikawykorzystywanegointensywniedojegoprodukcjiispadkuwynagrodzenia
drugiegoczynnika,cowkonsekwencjiwpływanawysokośćdochodówwłaścicielitychczynników.
ZkoleiT.M.Rybczyńskizauważył,żewwarunkachniezmienionychrelacjicennarynkuświatowym,
wzrostzasobówwyłączniejednegoczynnikaprodukcji,przyniezmienionympoziomiedrugiego,pro-
wadzidowzrostuprodukcjidobrazużywającegoprzedewszystkimczynnik,któregozasobysiępo-
większają,orazdozmniejszeniaprodukcjidobra,wwytwarzaniuktóregopotrzebnyjestgłównieczyn-
nikprodukcji,któregozasobynieulegajązmianie.Zob.A.Budnikowski,Międzynarodowestosunki
gospodarcze,PWE,Warszawa2006,s.92–93i131.
54Szerzejzob.M.Gorynia,Teoriahandlumiędzynarodowegoazagadnienieinternacjonalizacji
przedsiębiorstwa,„Ekonomista”1988,nr5,s.959–960.
