Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
1.Spadkobiercaumarłychautorytetów.Naródjakosuwerennowejgeneracji
tiom,adowiemysię,żewszystkiejużjeprzyjęły.Większośćowychpartiiuważa,ze
rząddziałaźle,alewszystkiesąprzekonane,żerządpowiniendziałaćnieustannie
iwkraczaćwewszystko9.
NadSekwanąwydarzeniakolejnychlatrewolucjiprzyniosłyzatemstopniowe
zawłaszczeniekompetencjiprzeznoweciaławładcze,początkowoprzezKonsty-
tuantę,następnieprzezKonwentiwyłonioneprzezeń,apotemznienawidzone
przezwiększośćśrodowiskapolitycznegoorgany:TrybunałRewolucyjny,Komitet
OcaleniaPublicznegoczyKomitetBezpieczeństwaPowszechnego.Przezdługie
latarewolucyjnaFrancjamusiałasięzmagaćzwrogamizewnętrznymiioporem
wewnątrzkraju,radykalizmwładzydoprowadziłprzeztodotzw.Wielkiego
Terrorujakobinów,ametodysprawowaniarządówzemściłysięwczasieprze-
wrotutermidoriańskiegonajegoinicjatorach.Świadomośćistnieniaprzeciwnika
doprowadziłazarównodospontanicznychaktówzrywu,jakidomanipulacji
propagandowych,którychwyrazembyłaMarsylianka,rozpoczynającasięod
słównNaprzód,dzieciOjczyznyś”
.
JakwkrótcezauważąkrytycywydarzeńkońcaXVIIIstuleciaweFrancji,wszyst-
kietedziałaniamiałyjednakcharakterstrictepolityczny,brakowałoimspołecznego
iugruntowanegofundamentuwładzywrodzajudawnejwiarywposłannictwo
Kościołaikróla,wspartegozasługamiarystokracji.Trudnoodmówićtrafności
tejobserwacji–naródbyłnominalnymsuwerenemnowejpostacipaństwa,lecz
brakowałomucechtegożsuwerena.Jakotakimusiałprzecieżbyćosobowością,
posiadaćprzynajmniejswojeinteresy,swójintelektiwolę,anajlepiejgdybydotego
dołączonezostałotakżeboskiepowołanie,posłannictwo.LudParyżaczynawet
tytularnyNaródzDeklaracjiPrawCzłowiekaiObywatelacechtakichnieposiadał.
Nicdziwnegozatem,żekrajpogrążyłsięwpolitycznymchaosie,arewolucja,
unicestwiwszytysiąceistnień,zaczęławkońcupożeraćwłasnedzieci.Dyktatura
wpostacikonsulatu,anastępniecesarstwamiałabyćnajlepszymdowodemna
to,żeideałyrewolucyjnebyływgruncierzeczyutopijneiżepraktykapolityczna
musiałaprędzejczypóźniejodwołaćsiędosprawdzonychiautorytarnychform
rządzenia,którezresztąbędą,przynajmniejwelementarnymzakresie,szanować
duchowąpodstawęfunkcjonowaniaancienrégimelu.
9
Idem,OdemokracjiwAmeryce,[w:]Historiadoktrynpolitycznychiprawnychdopoczątku
XXwiekuś,s.329.
