Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Czasklasykówkonserwatyzmu
29
Antyintelektualizmwiedziemyślicieladoideinpożytecznychprzesądów”
,które
jakozasadyfundamentalnepowinnybyćprzedmiotemwiary,alesątakżezwane
ndogmataminarodowymi”
,wskazaniamifunkcjonującymiwramachnnarodowe-
gorozumu”13.Wowejpełnejwyrzutuibólurzeczywistościpoupadkustarego
porządkupojawiasięnowaidea:siedliskaprawdy,którymjestniesprecyzowany
jeszczenaród.Rozpoczynasiędługotrwałatransformacjadoktryny,którazacznie
żyćwłasnymżyciemidoświadczaćwciążnowychmożliwościrozwojowychiideo-
wychnadzieinaprzezwyciężenietragicznegowskutkachwolnomyślicielstwa.
NadziejefrancuskichkonserwatystówrozbudziłananoworestauracjaBurbo-
nów,jednakpozaledwiepiętnastulatachrewolucjalipcowa1830rokuzniweczy
tępróbęreinstalacjiancienrégimelu.Coprawda,monarchiaorleańskaprzedłuży
jeszczenominalnieżywotdawnegoustroju,alerządduszbędziejużwrękach
liberałów,aprawankrólaFrancuzów”znacznieograniczone.Ostatecznepożeg-
naniezFrancjąkrólównastąpinaskutekrewolucjilutowejwroku1848.Drugie
cesarstwo(1852-1870)będzie,coprawda,formąmonarchii,alewjeszczewięk-
szymstopniupozbawionejlegitymacjiiopartejoracjepragmatyczne.Napoleon
III,któregododyktaturywyniosły,podobniejakjegostryja,niedoskonałości
kolejnejrepubliki,stałsięprzecieżcesarzemznadaniaburżuazjiichłopstwa.Po
wojniefrancusko-pruskiejiogłoszeniuIIIRepublikiwszelkieszansenaodrodzenie
jakiejkolwiekformymonarchiizostanązniweczoneraznazawsze.
Ówokreszróżnicowanegoobumieraniazasadymonarchicznejwrealnejpo-
litycespowodujepowstaniekolejnychformmyślikonserwatywnej,którabędzie
musiałazmierzyćsięzrzeczywistościąFrancjiwkraczającejzwolnawepokę
przemysłową.Myśltęokreślasięzbiorcząnazwąlegitymizmu,któregoodmiany
trafniewskazujeJacekBartyzel:
1.
Ultrasizmpolityczny,czylidoktrynafundamentalistów,dążącychdozachowa-
nia,anawetwzmocnienia,zasadustrojowychsprzed1789roku.Donajważ-
niejszychultrasnależeliLouisdeBonald,EugenedeVitrolles,Jean-Claudede
Coussergues,BarthélémydeCastelbajac,François-RégisdelaBourdonnaye
delaBretesche,JeandeFrénilly.
2.Monarchicznyliberalizm,podkreślającywartośćmonarchiiabsolutnejjako
gwarantawszelkichwolnościwpaństwie.Reprezentowanybyłm.in.przez
VictoraCousina.
3.
Ultramontanizm(teokratyzm),uwypuklającykoniecznośćtotalnejreka-
tolicyzacji.Donajważniejszychideologówtegokierunkunależeliprzede
wszystkimczłonkowiezakonuRycerzyWiary(ChevaliersdelaFoi),tacy
jakFerdinand-LouisdeSauvigny,AlexisdeNoailles,ÉdouarddeFitz-James,
SosthenedelaRochefoucauld,Guillaume-IsidoredeMontbel,Jean-Guillaume
13
Ibidem.
