Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.ZwiązekMłodzieżyPolskiej„Zet”wlatach1886-1914…
45
przytymwJózefiePiłsudskim-zdeklarowanymwroguimperiumRoma-
nowów,byłymzesłańcu,przywódcyniepodległościowejPPS,inspiratorze
polskiegoruchuparamilitarnegowGalicji,azarazempolitykuakcentują-
cymswojąponadpartyjnąiprzedewszystkimniepodległościową,propań-
stwowąpostawę.
WokresietymsilnąpozycjęwśrodowiskunZetu”zdobyłambitnyicha-
ryzmatycznydziałaczKazimierzWyszyński.DoZMPzostałprzyjętywPa-
ryżu,gdziewyjechałpouzyskaniumaturyw1909r.NadSekwanąstudiował
wWolnejSzkoleNaukPolitycznych.PowejściuwszereginZetu”szybkozdo-
łałzorganizowaćwstolicyFrancjiprężną,dynamiczniedziałającąplaców-
kęZwiązku.
Popowrociezzagranicywlatach1910-1914studiowałhistorięnaWy-
dzialeFilozoficznymUniwersytetuJagiellońskiegowKrakowie.Równocze-
śnierozwinąłszerokądziałalnośćwmiejscowychkręgachZMP,ujawniając
nieprzeciętnezdolnościprzywódcze.Jakoutalentowanyorganizator,od-
znaczającysiębezkompromisowościąiodwagącywilną,szybkozdobył
zaufaniewszerokichkręgachmłodzieży.Byłlubianyipowszechnieszano-
wanywśrodowiskukrakowskichstudentów.W1910r.wybranogosekre-
tarzemKrakowskiegoKomitetuOkręgowegonZetu”.Sprawująctęfunkcję
doroku1912wpływałnapracęnietylkoswegookręgu,aletakżeokręgów
warszawskiegoilwowskiego.
Wlipcu1912r.zostałwybranysekretarzemCentralizacji.Sterowałsie-
ciązakonspirowanychijawnychkółorazstowarzyszeńmłodzieżyszkół
wyższychnatereniezaboruaustriackiegoirosyjskiego.Stałsięfaktycznie
niekwestionowanymprzywódcąswojejorganizacji,npapieżem”zetowców,
jakgonazywanowsamymZMPiwśródsympatykównZetu”70.
TakwspominałK.Wyszyńskiego,jakoliderazetowcówuproguIwojny
światowej,publicystaihistorykStanisławCat-Mackiewicz,sammający
wżyciorysierozdziałdziałalnościwZwiązku:
OtóżWyszyńskimiałinteligencjęprzenikliwą,ostrą,jakdobrzezatempe-
rowanyołówek,ajednocześnieodważną,fantazyjnąilotną.Byłatojedna
zkilkunajwiększychpotęgintelektualnych,któreudałomisięwżyciuspo-
tkać.Gwiazdapierwszejwielkości.Jednocześniebyłatouczciwośćimoral-
nośćcałkiemwyjątkowegocharakteru.Niebyłatouczciwośćdystyngowanej
damylubdystyngowanegoprofesora[…],byłatouczciwośćprzedsiębior-
cza,jeślimożnasiętakwyrazić-nmilitans”,walcząca,aktywna.Jeszczejako
prezesorganizacjimłodzieżowejnczyścił”jąbezwzględnie,tropił,szukał
itępiłkolegównieetycznychzzawziętościąprokuratora,ztwardościąojca
zRosjąiniedostateczneakcentowaniewprogramiekwestiispołecznych-NarodowyZwiązek
RobotniczyiNarodowyZwiązekChłopski.
70J.Marczuk,KazimierzMarianWyszyńskijakodziałaczmłodzieżowy,politykidyplomata
(1890-1935),nAnnalesUniversitatisMariaeCurie-Skłodowska”
,SectioF
,2004,vol.59,s.54-56.
