Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Ekspozyturyiwpływy„Zetu”wokresiezaborów
59
Zkoleiw1890r.członkowieZMPzałożyliwLipskutajnyZwiązekTo-
warzystwPolskichwNiemczechUnitasłączącypolskiekonspiracyjneorga-
nizacjemłodzieżowe,działającewCesarstwieNiemieckim.Wlipcu1896r.
podległynZetowi”ZwiązeknUnitas”zorganizowałwPoznaniuzjazddelega-
tówkółsamokształceniowychzWielkopolski97.
ZasadniczadziałalnośćakademikówPolakówwBerlinie,zwłaszczapo
1901r.skupiłasięwnieformalnychgrupachitajnychstrukturachpodpo-
rządkowanychnZetowi”.Dotakiegodziałaniazmusiłymłodzieżsamewła-
dzepruskie,któreniepozwalałynaprzykładnaswobodnądziałalność
zalegalizowanegow1878r.TowarzystwaNaukowegoAkademikówPolaków
wBerlinie.Wstolicycesarstwadziałałyjużwówczaskonspiracyjnegrupy
kierowaneprzeznZet”.Ichczłonkowiespotykalisięm.in.natzw.obiadach
czwartkowych,organizowanychodstycznia1903r.przezKarolaRosego,
późniejszegokonsulageneralnegoRzeczypospolitejwBerlinie.Omawiano
nanichkwestienaturypolitycznej,społecznej,kulturalnejitp.Zebraniate
trwałydo1909r.98
ZetowcyposiadalitakżepewnewpływynaPolitechniceGdańskiej.
StudiowałotamprzedwybuchemIwojnyświatowejkilkunastuPolaków.
Tworzylioniluźnezrzeszeniebezwyraźnejformułyorganizacyjnej,które
kontaktowałosięzinteligencjąpolskąwGdańskuorazorganizowałospo-
tkaniatowarzyskieinaukowe.W1908r.podauspicjamitegośrodowiska
powstałotowarzystwośpiewaczenLutnia”.Wroku1913zrzeszenieprzy-
brałoorganizacyjnąformęjakoZwiązekAkademikówGdańskich.Impulsem
utworzenianowejorganizacjibyłyobchodyrocznicyuchwaleniaKonstytucji
3majawśródmłodzieżypolskiejwGdańsku.Wtrakcieuroczystościmece-
nasMieczysławMarchlewski-opiekunZwiązkudoczasuwybuchuIwojny
światowej,azarazemdziałaczpozostającywbliskichkontaktachzzetow-
cami-wygłosiłprzemówienieoznaczeniumajowejkonstytucji.Członkowie
kierowanejprzezeńorganizacjideklarowalipracęnarzeczniepodległości
PolskiidziałalnośćprzeciwwynarodowieniupolskiejmłodzieżywGdań-
sku.ZwiązekAkademikówstawiałsobiezacelpopularyzowaniepolskiej
kultury,wiedzyoliteraturzepolskiej,organizowanieodczytów,zakłada-
niekółśpiewaczychjakojedyniedozwolonychformstowarzyszeńoświato-
wychdlaPolaków,wreszcieopiekęnadgimnazjumwejherowskim99.
ZkoleiwyrazemchęciidążeńzestronyZwiązkuMłodzieżyPolskiejdo
utrzymywaniakontaktuzzetowcami,którzypoukończeniustudiówopusz-
czaliszeregiorganizacji,byłoutworzeniew1888r.nŁączności”-struktury,
97J.Szews,Filomacipomorscy…,s.28-29;T
.W.Nowacki,Szkicdodziejów…,s.45-46.
98K.Rose,Wspomnieniaberlińskie,Warszawa1932,s.31-38.
99S.Mikos,PolacynapolitechnicewGdańskuwlatach1904-1939,Warszawa1987,s.23-30.
