Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ZostałyoneopatrzoneWstępemksiędzaJózefaSowińskiego42,którybył
przyjacielemautorazestudiówwKijowie.Publikacjaukazałasiędwalata
pośmierciautora43.Kolejnymważnymźródłembyłowspomnieniepo-
śmiertneoK.JelskimJanaSztolcmana44orazjegowspomnieniazpodró-
żydoPeru45.LiczneinformacjedotycząceJelskiegoznajdujemywListach
doAntoniegoWagi,KonstantegoBranickiegoiBenedyktaDybowskiego46
orazwopracowaniuJ.Kożuchowskiegoopisującymkijowskiokreswżyciu
Jelskiego,lata1856–186347.Oiletrzypierwszepraceodnosząsiędocałe-
gożyciaJelskiego,aprzynajmniejdookresujegoaktywnościzawodowej,
weFrancji,orazJózefaSowińskiego,chemikaiksiędza.Uwypuklili,żeinstytucjaoświato-
waA.BaranieckiegowKrakowieskupiaławśródswoichwykładowcówwieluwybitnych
dlapolskiejnaukipostaci(Raciborski,Źmigrodzki,Bujwid),natomiastBaranieckinakłonił
K.JelskiegodonapisaniawspomnieńzGujany.Autorzyartykułupodaliprzyczyny,dlaktó-
rychJelskiniedokończyłpisaniawspomnień,wskazali,żeJ.SowińskiopublikowałOpowia-
daniaJelskiegonawłasnykosztorazopatrzyłwstępem,dziękiczemudysponujemywielo-
maszczegółamibiograficznymizżyciaJelskiego.Zwróciliuwagęnaznaczeniewspomnień
J.Sztolcmana,Peru.Wspomnieniazpodróżyzmapą,t.I–II,Warszawa–Kraków1912,które
sąrównieżcennymźródłeminformacjibiograficznychoJelskim.
42
J.Sowiński,Wstęp,[do:]K.Jelski,Opowiadania,s.5–12;zob.też:KonstantyJel-
ski,Leshistoiresnaturalistes…,s.201.SowińskiweWstępiezamieściłwieleinformacji
zżyciaK.Jelskiego.Dowiadujemysięm.in.,żeprzygotowałondodrukurękopispracyJel-
skiego,gdyprzedwczesnaśmierćautoraniepozwoliłamunaukończenieczęścidotyczącej
Peru,żejesttoksiążkaocharakterzepopularnym,którabyłaprzeznaczonadlasłuchaczek
kursówim.A.Baranieckiego,jakrównieżowielufaktachzżyciaidziałalnościK.Jelskiego.
43
W
.Jelski,„WspomnienieoK.Jelskim”
,Szumsko,29stycznia1943r.[rękopisze
zbiorówprywatnychrodzinyJelskich].Autorpodajepowody,dlaktórychnieukazałsię
drugitomOpowiadańK.Jelskiego:„KiedystryjKonstantypowróciłdoEuropyizbierałsię
doopracowaniaswoich„Opowiadań”Taczanowskijużnieżył,apozostałarodzinaodna-
lazłatylkozbiórpoczątkowychlistów.Wtensposób,pomimonajlepszychchęci,niemógł
stryjopracowaćdrugiegotomu,którybyzawierałtakżepobytwLimieiwlasachperuwiań-
skich”.
44
J.Sztolcman,KonstantyJelski…,s.2–4.
45
J.Sztolcman,Peru.Wspomnienia…PisałowspólnieprowadzonychwPerupracach
zK.Jelskimwlatach1875–1879.
46
W
.Taczanowski,ListydoAntoniegoWagi,KonstantegoBranickiegoiBenedyktaDy-
bowskiego,oprac.K.Kowalska,A.MroczkowskaiB.Zielińska,„MemorabiliaZoologica”
1964,nr12,s.317.
47
J.Kożuchowski,Kijowskiokres(1856–1863)wżyciuKonstantegoJelskiego,„Memo-
rabiliaZoologica”1961,nr6,s.1–91.
20
