Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
15
niemozdradęojczyzny5.JużwokresieSejmuCzteroletniegoI.Łobarzew-
skipobierałregularnąpensjęzambasadyrosyjskiej6.Natomiastabstrahując
odjegopostawywobecwydarzeńwokresiereformRzeczypospolitejoraz
roliwchwilirozbiorówijużpoichdokonaniu,stwierdzićnależy,żeI.Łoba-
rzewskipozostawiłposobieinteresującąspuściznępisarskąodnoszącąsiędo
kwestiiustrojowych.Wswympisarstwiewszczególnysposóbzajmowałsię
instytucjamiangielskimiimożliwościąichrecepcjiwPolsce.Tejproblema-
tykidotyczyłanajciekawszajegopraca:Zaszczytwolnościpolskiejangielskiej
wyrównywającyzuwagamidotegostosownemiiopisaniemrząduangielskie-
go7.AnalizaustrojuangielskiegoprzeprowadzonaprzezI.Łobarzewskiego
opartabyłabyćmożenanaocznejobserwacjipraktykipolitycznejpodczas
jegopobytuwAnglii8.Poprzezprzeglądwybranychmateriikonstytucyjnych
autordokonałpróbyprzedstawieniapolskiemuczytelnikowizasadangiel-
skiegoustrojuzeszczególnymuwzględnieniemelementówalbozbliżonych
dojużistniejącychwPolsce,albomogącychstanowićwzórpodczasdokony-
wanejreformyustrojuRzeczypospolitej.
UstrójpolitycznywAngliibyłpostrzeganyprzezI.Łobarzewskiegojeśli
niejakoidealny,toprzynajmniejnajlepszywówczesnejEuropie9.Wkontek-
ścietakzdecydowanegostanowiskapowstajepytanie,jakieargumentyprzy-
taczałautor,abyudowodnićswątezę.Otóżskupiłsięongłównienaukazaniu
funkcjonowaniaangielskiegoparlamentuorazstatusuzasiadającychwnim
posłów,zasadypodziałuwładzy,pozycjikrólaiwładzywykonawczejoraz
sądowniczej,awreszciekataloguprawobywatelskich.Jaksięwydaje,głów-
nązasadązapewniającąstabilnośćangielskiegosystemupolitycznegobyła
osiągniętanadrodzedługotrwałejewolucjirównowagawładz,szczególnie
widocznawramachangielskiegoparlamentaryzmu.Wspomniećwypada
także,żeautorsilnieakcentowałswójpoglądoewolucjiprawastanowione-
go,któregotreśćjestuzależnionaodmomentudziejowegoistopniarozwoju
5
J.Koweckipodajeinformację,żewedługniepewnychźródełmiałpodczaspowstania
kościuszkowskiegozostaćnawetskazanynakaręśmiercizazdradę,anapewnobyłposzu-
kiwanyprzezWydziałBezpieczeństwaRadyNajwyższejNarodowejipozwanyprzedsąd.
Por.biogram:J.Kowecki,ŁobarzewskiIgnacy[w:]Polskisłownikbiografcznyt.18,Zakład
Narodowyim.Ossolińskich,Wrocław-Warszawa-Kraków1973,s.370-372.
6
WKalinka,SejmCzteroletni,t.1,Volumen,Warszawa1991,s.253.
7
J.Łobarzewski,Zaszczytwolnościpolskiejangielskiejwyrównywającyzuwagamidotego
stosownemiiopisaniemrząduangielskiego,Warszawa1789.
8
Oczymświadczyćmam.in.to,żeI.Łobarzewskiwswojejrozprawie,piszącorówności
obywateliwobecprawazamieszczazdanie:nPrzytoczyłbymwieleprzykładówoczymamemi
widzianemi[...]”
.I.Łobarzewski,op.cit.,s.177.Wątpliwościbudzijednakto,żeautorpodaje
zaprzykładsprawęsądową,któramiałamiejscewAnglii,gdymiałonjedynieokoło10lat.
Por.przyp.27.
9
n[...]doskonalszegoniktniepokażemiwEuropierządu,awolniejszegoluduwspołe-
czeństwiepodcałymniebem”
.Ibidem,s.5nlb.
