Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
KrzysztofBochnia
sporządzonejwRzymiednia4listopada1950roku4,orazwMiędzynarodo-
wympakcieprawobywatelskichipolitycznychzdnia14grudnia1966roku5.
Przytoczoneumowyzawierająregulacjegwarantująceprawodobezstronnego
sądu6.Itaknależywskazaćart.6ust.1Konwencjioochronieprawczłowieka
ipodstawowychwolności,którymówiwprost,żekażdymaprawodosprawie-
dliwegoipublicznegorozpatrzeniajegosprawywrozsądnymterminieprzez
niezawisłyibezstronnysądustanowionyustawąprzyrozstrzyganiuojego
prawachiobowiązkachocharakterzecywilnymalboozasadnościkażdego
oskarżeniawwytoczonejprzeciwkoniemusprawiekarnej,przyczympostę-
powanieprzedsądemjestjawne.Następnieztreściart.14ust.1Międzynaro-
dowegopaktuprawobywatelskichipolitycznychwynika,żewszyscyludzie
sąrówniprzedsądamiitrybunałami,akażdymaprawodosprawiedliwego
ipublicznegorozpatrzeniasprawyprzezwłaściwy,niezależnyibezstronnysąd
ustanowionyprzezustawęprzyorzekaniucodozasadnościoskarżeniaprzeciw
niemuwsprawachkarnychbądźcodojegoprawiobowiązkówwsprawach
cywilnych.Przytoczeniewprostwyszczególnionychregulacjimanaceluuwia-
rygodnienietezy,żeprawodosądubyłoijestprawem,któreprzysługujekażdej
jednostce.JakwskazujeJuliuszBardach,jużodXVwieku,charakteryzującego
sięróżnolitościąprocedur,procesowipolskiemuznanabyłainstytucjazastęp-
cyzurzędu7.Regulacjedotycząceobrońcówzostaływpisanedoprzywilejów
nieszawskichkrólaKazimierzaJagiellończyka.Postanowionownich,żegdy-
byktokolwiekniepotrafiłporadzićsobieprzedsądemzuwaginaproblemy
zwymowąibrakosoby,któramogłabyzaniegonmówić”,sądwiniendaćmu
zastępcęzurzędu8.
Abyrozpocząćdywagacjenatematkonstytucyjnychpodstawochronypraw
człowiekawPolsce,wtymwgłównejmierzeprawadosądu,wartowskazaćpole-
cenieBolesławaChrobregoz1016roku,któregłosiło,abywdowomimałoletnim
sierotomorazludziomubogiegostanuzapewnićprawodoobrońcówzurzędu,
płatnychzeSkarbuPaństwa9.Jakwidać,jużwtedychcianozapewnićposzcze-
gólnychjednostkom(wszczególnościzaśosobomubogim)prawodoobronyoraz
sprawiedliwegosądu.Osobymająceświadczyćnieodpłatnąpomocprawną,nazy-
waneprocuratorami,określanebyłymianemopiekunówwdówisierot10.Należy
4Dz.U.1993,nr61,poz.284zezm.
5Dz.U.1977,nr38,poz.167.
6W.Jasiński:Bezstronnośćsąduijejgwarancjewpolskimprocesiekarnym.Warszawa
2009,s.40.
7J.Bardach,B.Leśnodorski,M.Pietrzak:Historiaustrojuiprawapolskiego.War-
szawa2001,s.75.
8A.Redzik:Szkicodziejachadwokaturypolskiej.nPalestra”2008,nr11112,s.20.
9Z.Krzemiński:Kartkizdziejówwarszawskiejadwokatury.Warszawa2008,s.21.
10S.Janczewski:UdziaładwokaturywkształtowaniukulturyPolskiprzedrozbiorowej.
nPalestra”2008,nr11112,s.43.
