Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
WPROWADZENIE
ProwadzącbadanianadduchowieństwemwPolsceśredniowiecznejoraz
państwiezakonukrzyżackiegowPrusachjużjakiśczastemudostrzegłem,
żedoukazaniacodziennościkleruwłaściwieniewykorzystujesięróżno-
rodnychistosunkowoliczniezachowanychpewnychtypówźródełprowe-
niencjipapieskiej.Mamnamyśliprzedewszystkimróżnegorodzajusupliki
idyspensydladuchowieństwapochodzącenajczęściejzksiągPenitencjarii
Apostolskiej.DlaPolskizostałyonewydanedoroku1471wDBullariumPo-
loniae”.Coważneiraczejwyjątkowe,wtejedycjiźródłowejbyłyonepubli-
kowanezwykleprawiewcałości
2
.Tegotypuźródła,równieżniepublikowa-
ne,zaczęłybyćwykorzystywanewpolskiejhistoriografii.Przykłademmogą
służyćdwiepublikacje:artykułMonikiSaczyńskiejz2015r.orazobroniony
w2018r.naUniwersytecieJagiellońskimdoktoratAdamaZapały3.Zostały
wnichzanalizowanerównieżrelacjeodnoszącesięnp.douzyskiwaniaróż-
nychłaskduchowychorazabsolucjiodkarkościelnych.Wpostacistosun-
kowoobszernychregestówAktaPenitencjariiApostolskiejzostałyponadto
średniowiecznegoduchowieństwałęczyckiego,Łódź–Łęczyca2012,wktórejpodrozdziałIroz-
działu3zostałzatytułowanyDŁęczyckacodzienność.Obrazkizżyciakleru”,s.53–105.
Wznacznejczęścizostałonopracowanywłaśnienapodstawiezachowanychrachunków
kapitułykolegiackiejwŁęczycyzpierwszejpołowyXVw.,przyczymAutorkawykorzystała
równieżbogateaktakonsystorskie.Wspomnianepowyżejtypyźródełwykorzystałemtakże
wpracyŻycieiobyczajowośćśredniowiecznegoduchowieństwa,Warszawa2002.Publikację
rachunkówplebanaśw.JanówwToruniuorazichomówieniepodkątemżyciacodziennego
zawarłemwartykulept.RachunkiplebanakościołaparafialnegoŚwiętychJanówwStarym
MieścieToruniuzlat1445–1446,RocznikiHistoryczne,t.69(2003),s.167–187,atakże
wewcześniejszymartykuleopartymnatymźródlept.PrzystoleJanavonAst–plebana
św.JanówwStarymMieścieToruniu,ArcheologiaHistoricaPolona,t.14(2004),s.157–171.
Dodajmyprzyokazji,żewłaściwieniczegoniedowiadujemysięnatematobyczajowości
średniowiecznegoduchowieństwawkrakowskiejsynteziept.ObyczajewPolsce.Odśrednio-
wieczadoczasówwspółczesnych,podred.A.Chwalby,Warszawa2004(rozdziałpoświęcony
wiekomśrednimnapisałaL.Korczak).
2
AktaPenitencjariiApostolskiejzostaływydanewtrzechtomachDBullariumPoloniae”
zalata1431–1449,1447–1464oraz1464–1471.Zob.Bull.Pol.,t.5–7,wyd.I.Sułkowska-Kuraś
iS.Kuraśiinni,Lublin1988–2006.Dodajmyjednak,żedyspensysuperdefectuperfaectae
lenitatis,pochodzącejednakzRegestówSuplikiRegestówLaterańskichzostałyopu-
blikowanetakżewt.4Bull.Pol.,wyd.I.Sułkowska-KuraśiS.Kuraś,Lublin1992.Zob.
np.nr193,618,711,838,1175,1877,2273,2311,2394,2470.
3
M.Saczyńska,Wposzukiwaniuzbawienia.SprawypolskieilitewskiewPenitencjarii
Apostolskiejwlatach1471–1492,[w:]PolacyweWłoszech–WłosiwPolsce,podred.M.Wrze-
śniak,A.Bender,Warszawa2015,s.47–69;A.Zapała,Kontaktypoddanychmonarchii
JagiellońskiejzeStolicąApostolskązapontyfikatupapieżaMikołajaV(1447–1455),Kraków
2018(maszynopisrozprawydoktorskiej).
