Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
50
JadwigaPotrzeszcz
Północnej)41.OdsamegopoczątkudynastiiKoryŏważnąrolęwżyciupolitycznym
ispołecznymodgrywaładoktrynakonfucjańska.Wsprawachreligijnychkierowano
sięzaśbuddyzmem,awceluprzewidywaniaprzyszłościstosowanogeomantykę42.
Rządzącymieliprzedewszystkimtroszczyćsięożycieidobropoddanych.Podko-
niecXwiekuzostałaprzyjętacentralistycznaformarządów
.Rządcentralnymiano-
wałlokalnychurzędników
.Wrezultaciewyłoniłasiębiurokracjacywilnaiwojsko-
wa,akrólestwoKoryŏprzekształciłosięzpaństwaarystokratycznegowpaństwo
biurokratyczne.Tazmianaodzwierciedlałakonfucjańskązasadęrządu,zgodnie
zktórąnaszczyciehierarchiistałcesarzjakopaterfamiliaspaństwa,odpowiedzialny
zaswojeDpoddanedzieci”.Onezaświnnemubyłyrespektiposłuszeństwo43.
Urzędnicypaństwowisłużącyrządowicentralnemuwstolicybylizobowiąza-
nidostudiowaniadziełKonfucjusza.Moglikształcićsięwzałożonejw992roku
akademiinarodowejlubwdwunastuakademiachprywatnych.JakzaznaczaAntoni
Kość,DelityurzędniczekrólestwaKoryŏbyłybardziejzainteresowaneaspektem
literackimniżflozofcznymstudiówkonfucjańskich.Przyjmowałykonfucjańskie
zasadycywilizacjiiichmoralneipolitycznezastosowania.Tenkonfucjańskiporzą-
dekspołecznyzakłóciłdopierowojskowyzamachstanuw1170r.,natomiastrządy
wojskowychwKoreizakończyliMongołowie,którzynapadlinaKoreęw1231r.”44
PrzedstawiającdziejekrólestwaKoryŏ,AntoniKośćzwróciłszczególnąuwagę
naliczneosiągnięciawdziedziniekulturyisztuki.PozacenionymwkrajachAzji
Wschodniej,wspanialeinkrustowanymceladonemKoryŏ,będącymdumąprodu-
centówporcelany,nauwagęzasługujeepokowywynalazekpierwszychwświecieru-
chomychmetalowychczcionekz1234roku,któryznaczniewyprzedzałwynalazek
Gutenberga.DWtymsamymmniejwięcejczasiekoreańscyrzemieślnicydokonali
herkulesowegodzieła,wyrylinatabliczkachcałykanonbuddyjski.Naokoło80
tysiącachdrewnianychtabliczekoddawanosięwopiekęBuddzieiproszonoojego
pomocwodpieraniumongolskichnajeźdźców
.TetakzwaneTripitakaKoreana,
przechowywanesąobecniewhistorycznejświątyniHaeinsa”45.Tedrewnianeta-
bliczki,służącedodrukowaniaświętychksiągTripitakaKoreanasąhistorycznym
dokumentembuddyzmukoreańskiego.
Buddyzmjakoreligiadotyczyprzedewszystkimrelacjiczłowiekadobóstwa.
Zawieraontakżepewneegzystencjalnenakazyizakazydotyczącemoralnegoza-
chowaniaczłowieka.DCentralnympojęciemetykibuddyjskiejjestzwiązekmiędzy
wniknięciem(insight)wrzeczywistośćjakobezinteresowność(anatman)albowni-
cość(sunya)zjednejstronyaautentycznąmoralnąaktywnościązdrugiej.Wnik-
41
A.Kość,Filozoficznepodstawypaństwa…,s.11;por.także:A.Kość,Koreawdobieprzemian(1).
Historia…,s.47.
42
A.Kość,Filozoficznepodstawyprawa…,s.11.
43
Ibidem,s.12.
44
Ibidem;zob.także:J.-H.KimHaboush,ConfucianisminKorea…,s.10.
45
A.Kość,Koreawdobieprzemian(1).Historia…,s.48.
