Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
52
JadwigaPotrzeszcz
KrólestwoChosŏn(1392-1910)
Wroku1392zaczęłapanowaniedynastiaYi.Ogłosiłaonanowąnazwękraju-
Chosŏn51,czyliKrajPogodnegoPoranka.Dwalatapóźniejprzeniesionostolicę
królestwaChosŏnzKaesŏngudoHanyangu(obecnie:Seul,dosł.6stolica’).DGe-
nerałYiSŏng-gyebyłduchowymprzywódcągrupyneokonfucjańskichuczonych,
którzypróbowalistworzyćpaństwoopartenazasadachflozofikonfucjańskiej”52.
NeokonfucjanizmnależytutajrozumiećjakosyntezęflozofiKonfucjuszazele-
mentamibuddyzmuitaoizmu,dokonanąprzezchińskiegouczonegoChuHsi53.
Taformakonfucjanizmuzostałaprzyjętaprzezludziwykształconych(Yangban-
intelektualiści)iuznanazaichwłasnąideologięjakoetykaosobistaispołeczna.
Konfucjanizmstałsięinstrumentempolitykipaństwa54.
Zastąpieniebuddyzmuprzezkonfucjanizmmiałoprzedewszystkimwymiar
praktyczny.Przeciwstawiałosiędominującemusystemowiwpływówbuddyzmuna
państwoorazbyłookazjądoprzejęciawielkichbogactwświątyńbuddyjskich,zgro-
madzonychwokresiekrólestwaKoryŏ.ChociażzapanowaniadynastiiYidoszło
doprześladowaniabuddyzmu,cospowodowałoupadekjegoznaczenia,tostarania
ojednośćdoktrynyipraktykibyływciążpodejmowane.W1424rokuzwieluróż-
nychsektpowstałasektamedytacji(sŏnjong)isektadoktryny(kyojong)55.
JakpodkreślaAntoniKość,neokonfucjanizmdynastiiYibazowałnaholistycz-
nejwizjimoralnegowszechświata,wktórymtakiesamezasadymoralneobowią-
zywałyzarównowświeciefzycznym,jakiwświecieludzkim.Organizacjaspołe-
czeństwapowinnapozostawaćwzgodzieztymmoralnymporządkiem,ajednostka
powinnażyćwzgodziezjegozasadami.Kierującsięzasadamineokonfucjanizmu,
rząddynastiiYizapoczątkowałcałkowitątransformacjęspołeczeństwakoreań-
skiego,coprzejawiałosięwprzyjęciunowegosystemuedukacji,restrukturyzacji
organizacjispołeczeństwawedługzasadypatrilinearnej,przyjęciurytuałukonfu-
cjańskiegoipropagowaniuetykikonfucjańskiejwewszystkichlokalnychspołecz-
nościach56.DNeokonfucjańskieteoriepaństwaispołeczeństwadałyideologiczną
podstawęzakrojonymnaszerokąskalęreformomprzeprowadzonymprzezelitę
nowejdynastii.Konfucjańskaetykaikonfucjańskiewartościwpłynęływznacz-
nymstopniuzarównonastrukturęspołeczeństwa,jakinastylżyciaizachowania
51
Dlaodróżnienianazwytegokrólestwaodtakiejsamejnazwywcześniejszegokrólestwa,
współcześniehistorycyużywająnazwyKojosŏn(StarożytnyChosŏn),por.A.Kość,Filozoficzne
podstawypaństwa…,s.9.
52
53
Ibidem,s.12.
Por.ibidem,s.13.
54
Ibidem,s.13;por.także:A.Kość,Koreawdobieprzemian(1).Historia…,s.49;KoreanOverseas
CultureandInformationService(wyd.),AHandbook…,s.62-63.
55
A.Kość,Filozoficznepodstawyprawa…,s.19;zob.także:K.Kim,Religiekoreańskie…,s.408-409.
56
A.Kość,Filozoficznepodstawyprawa…,s.12-13.
