Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PaństwokoreańskiewdziałalnościnaukowejAntoniegoKościa
53
wnastępnychstuleciach”57.Nakoreańskiejmetafzyceneokonfucjańskiejodcisnęli
piętnodwajwybitnikonfucjaniści,T’oegyeYiHwang(1501-1570)iYulgokYiYi
(1536-1584),wpływającnasposóbrozumieniamoralności58.
ZdaniemAntoniegoKościanajważniejsząpostaciądynastiiChosŏn,anawet
byćmożecałejhistoriiKorei,jestkrólSejongWielki,panującywlatach1418-1450.
Byłonmistrzemnaukikonfucjańskiej,którąpołączyłzinteresempoddanych.Od-
miennieniżmiejscowiintelektualiści(Yangban),którzyDbylibardziejkonfucjańscy
niżsamKonfucjusz”59,zakładającyślepeposłuszeństwowobecstarszychiprze-
łożonychoraznauczycieli,atakżeposłuszeństwowobecrodzinyikróla,Sejong
zachowywałzdrowąrównowagępomiędzyteoriąkonfucjańskąainteresemswoich
podwładnych.Patronowałgrupieuczonychzgłębiającychdziedzinępolityki,eko-
nomiiinaukhumanistycznych,któraopracowałaalfabetkoreański-han’gŭl.Jakjuż
podkreślono,alfabettenzewzględunaswojąłatwądonauczeniaformęprzyczynił
siędorozwojunauki,ponieważKoreańczycyporazpierwszymoglizapisaćswójję-
zykwprostysposób.JaktwierdziAntoniKość,Djeszczedodziśtoczysiędebata,do
jakiegostopniapowinienbyćużywanyhan’gŭl,zeznakamiczybezznakówchińskich
(hantcha)”60.PodsumowującrządykrólaSejongaWielkiego,AntoniKośćpodkreśla,
żeokrestennazywanyjestzłotymwiekiemwhistoriiKorei.DWtymczasienastąpił
rozkwitwwieludziedzinach,wadministracjirządowej,wekonomii,wmedycynie,
zarównochińskiej,jakikoreańskiej,wagrokulturzeiagronomii,wnaukachścisłych
ihumanistycznych,wmuzyceimalarstwie”61.
PodkoniecXVIwiekuKoreaodczułaskutkiwojnysiedmioletniejzJaponią.
W1592rokujapońskishogunToytomiHideyoshiruszyłprzeciwkoKoreipood-
rzuceniuprzezdwórChosŏnjegożądańisprzeciwieniusięprzemarszujegowojsk
przezKoreęwceluatakunaChiny.Wojna,zakończonaw1598roku,przyniosła
ogromnestratymaterialneiduchowe.WniedługimczasieKoreaznówzostałaza-
atakowana,tymrazemprzezmandżurskądynastięChing,którarządziłaChinami
wlatach1644-191162.
Inwazjachińskaniewyrządziławieluszkódmaterialnych,jednakzachwiała
podstawamipolitycznymiiorganizacyjnymidynastiiChosŏn.Zaczętowobectego
poszukiwaćnowychidei.Jakometodębudowanianowoczesnegopaństwauczeni
koreańscyzaczęliwprowadzaćsystemedukacjipraktycznej(sirhak),którypropo-
nowaładaptacjęideikonfucjańskichdowspółczesnegożyciaiłączyłwieleróżnych
instytucjipaństwowychdynastiiChosŏn.Jednakżekonserwatywniarystokracinie
popieralitychidei.Bylionitakżeprzeciwnikatolicyzmowi,którybyłjużobecny
57
A.Kość,Filozoficznepodstawypaństwa…,s.13.
58
A.Kość,Filozoficznepodstawyprawa…,s.12.
59
A.Kość,Koreawdobieprzemian(1).Historia…,s.50.
60
61
Ibidem.
Ibidem.
62
NatematdynastiiChingzob.A.Kość,Prawoaetyka…,s.157-164.
