Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
21
onprzedcałkowitymwyczerpywaniemsięzasobów,gdyżwymuszaichoszczę-
dzanielubwprowadzeniesubstytutu(indukowanypostęptechniczny).
Womawianejkoncepcjiniedocenianofaktu,żeograniczonośćzasobówmoże
wpłynąćnarozwójgospodarczywdługimokresie.Niedostrzeżonopoczątkowo,
żemożnaosiągnąćoptimumPareta,wykorzystujączasobynaturalneinisz-
czącśrodowisko(Woś1995).Pogląd,zgodniezktórymrynekmożewłaściwie
alokowaćzasobynaturalne,był–iwydajesię,żenadaljest–źródłemwieluniepo-
rozumieńinadmiernejpresjinaśrodowisko.
Współcześniebadaniadotycząceśrodowiskaprowadzonesązasadniczo
wdwóchnurtach:neoklasycznejekonomiiśrodowiskawrazzekonomiązasobów
naturalnychorazwheterodoksyjnejekonomiiekologicznej.Ponieważistnieje
bogatabibliografiazawierającawielepodręcznikówiopracowańnaukowych
powstałychwramachobunurtów,wtabeli1.1.zestawionowięctylkostano-
wiskawybranych,najważniejszychprzedstawicieligłównychnurtówdotyczące
pojmowaniaśrodowiskawekonomii,odekonomiiklasycznej(jakoprekursorów),
przezekonomięśrodowiska(neoklasyczną),ażpoekonomięekologiczną.Starając
sięmożliwienajbardziejuprościćtoistotnerozróżnienie,należypodkreślić,że
neoklasycznaekonomiaśrodowiska(environmentaleconomics)zajmujesię
wpływemgospodarkinaśrodowiskoorazproblemamizanieczyszczeniaśrodo-
wiska,aekonomiazasobównaturalnych(naturalresourceseconomics)–proble-
mamidotyczącymiwykorzystaniazasobównaturalnych.Obieszkołyreprezentują
podejścieantropocentryczne,natomiastekonomiaekologiczna(zaliczanado
szkółheterodoksyjnych)skupiasięnazależnościachmiędzygospodarkąaśrodo-
wiskiem,traktującczłowiekajakojedenzistniejącychgatunków.Zakładaona
głównie,żeprocesgospodarowaniazachodziwśrodowisku,zatemniemożna
oddzielnieanalizowaćtychdwóchelementów.Ekonomiaekologicznajestnie
tylkointerdyscyplinarna,aleteżtransdyscyplinarna(łączyspecjalistówzróżnych
dziedzin,alerównieżangażujeinteresariuszy)(Jeżowski2003,CommoniStagl
2005,OECD2020).Wekonomiiśrodowiskazakładasięzastępowalnośćkapitału
naturalnegokapitałemantropogenicznym(słabazasadatrwałości),awekonomii
ekologicznejodrzucasiętęmożliwość(silnazasadatrwałości),jakrównież
przypisujesięistotneznaczenieekosystemomiświadczonymprzeznieusługom
(Jeżowski2016).
Wartowspomniećodwóchważnychparadoksachbadanychwekonomii.
DohistoriimyśliekonomicznejprzeszłozjawiskoznanejakoparadoksJevonsa,
polegającenatym,żebardziejwydajnewykorzystaniezasobumożespowodować
zwiększeniecałkowitegojegowykorzystania,aniejegozmniejszenie(Costanza
iin.2014).Ponadtoteoriamarginalistycznapozwoliławyjaśnićtzw.paradoks
Smitha,odnoszącysiędocenwodyidiamentów:użytecznośćwodyjestogromna,
amaonaniskącenę,natomiastużytecznośćdiamentówjestniewielka,aich
