Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
cywilizacjiwodazyskałacechęrzadkości,zewzględunadostępnośćgeogra-
ficzną,ilośćijakośćniezbędnądozaspokajaniapotrzebróżnychużytkowników.
Przezdziesiątkilatpodejściedozagadnieńefektywnościowychioptymaliza-
cyjnychwgospodarowaniuwodamibyłoantropocentryczneimechanistyczne,
amonumentalnebudowleinżynieryjne,umożliwiająceokiełznanietegożywiołu,
stanowiłyopotędzerządzących.Możnastwierdzić,żedopieromniejwięcejodlat
60.XXw.położonowiększynacisknaochronęekosystemówwodnychiodwody
zależnych.Ekonomiścizaproponowaliwówczasistotnerozwiązaniaumożliwia-
jącerealizacjęprzejętychparadygmatówgospodarowaniawodami.
Współcześniepodstawowymzadaniemgospodarkiwodnejjestzapewnienie
odpowiedniejilościijakościwodywceluzaspokojeniauzasadnionychpotrzeb
użytkownikówwód.Wkontekścierosnącejliczbyludnościorazzmianklima-
tycznychzadanietostajesięcorazwiększymwyzwaniem.Ekonomiadostarcza
narzędziumożliwiającychpodejmowaniedecyzjioalokowaniuzasobówwódna
różnezastosowania,alerównieżwczasie.Zajmujesięteżmożliwościąpogodzenia
interesówgospodarczychzpotrzebąochronyizachowaniazasobówwodnych,
starającsięzobiektywizowaćtewybory.
Odczasudeklaracjidublińskiejz1992r.przyjmujesię,żewodajestdobrem
ekonomicznym2.Widocznesąjednakdwieinterpretacjetegoterminu.Zjednej
stronywskazujesię,żewodajakodobroekonomicznepowinnamiećprzypi-
sanącenęwodniesieniudowszystkichjejzastosowań,amechanizmyrynkowe
(np.zbywalneprawawodne)zapewniąjejwłaściwąalokacjędlanajbardziej
pożądanychzastosowań(niekonieczniewnajbardziejsprawiedliwysposób).Takie
podejścienależynazwaćrynkowym.Natomiastwdrugimpodejściupodkreślasię,
żezwrot:„wodajestdobremekonomicznym”oznacza,iżnależytraktowaćjąjako
zasóbocharakterzerzadkim,awięcwymagającygospodarowania(niekoniecznie
jedyniepoprzezmechanizmycenowe),zuwzględnieniemzintegrowanegopodej-
ściadozasobujakocałości,interdyscyplinarnychpowiązańorazwszystkich
możliwychdookreśleniakorzyściiniekorzyści,równieżzperspektywyśrodo-
wiskaispołeczeństwa(Rosiek2023).Pierwszepodejściewymagazarządzania
podażąwody,zkoleidrugiekierujeuwagęnamożliwościipopyt,awłaściwie
nakoniecznośćjegozrównoważonegokształtowaniatak,abyzaspokoićpotrzeby
wszystkichużytkownikówwód,wtympotrzebyuznawanezaspołecznieikultu-
rowouzasadnioneorazpotrzebyśrodowiska(SavenijeiZaag2002).
Naukaekonomiizajmujesięwodąwieloaspektowo.Chcącwskazaćnajistot-
niejszeobszarybadawcze,autorkaopracowałazestawieniegłównychkierunków
badań,jednakżenieanalizowanopodejściakonkretnychszkółekonomicznych,ale
2Wdeklaracjidublińskiejzdefiniowanoczteryzasadydotyczącewodysłodkiej,aczwarta
znichgłosiła:„Wodamawartośćekonomicznąwewszystkichswoichkonkurencyjnychzastosowa-
niachipowinnabyćuznanazadobroekonomiczne”–szerzej(Rosiek2023).
