Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CHARAKTERYSTYKAPROCESÓWINTEGRACYJNYCHNAPOMORZUZACHODNIM…
rodziny,związkisąsiedzkie,pogłębiłabrakzaufaniawobecmniejszościnaro-
dowychireligijnych1.Naznaczeniuzyskałwlatach1939-1945Kościółrzym-
skokatolicki,ponieważnaródbardzogowówczaspotrzebował.Woczachspo-
łeczeństwadoświadczonegowojną,duchowieństwowyrosłonasymbolludzkiej
godności,wolności,dumyisiłynarodowej.Niewątpliwiewiaradawałarównież
nadziejęipomagałaznieśćtraumętamtegoczasuorazodbudowaćwięzimię-
dzyludzkie.Wroku1945Polacypotrzebowalijednościisolidarności,alebudo-
watychwartościpodrugiejwojnieświatowejniebyłałatwaiwymagałapomocy
takichinstytucji,jakKościółkatolicki.
WyczekiwanypokójdlamieszkańcówkrajunadWisłąoznaczałdalszezmia-
ny,kolejnewyzwaniainieustającybrakstabilizacji.Decyzjepodjętenakon-
ferencjiwPoczdamie,którespowodowałyprzesunięciepolskichgranicnaza-
chód,wpłynęłynalosmilionówludzi-nietylkoPolaków.Wwynikuposta-
nowieńWielkiejTrójki,Polskautraciłanawschodzie179tys.km²,zok.160
miastamim.in.Wilno,Lwów,Grodno.Wramachrekompensatyotrzymałazaś
103tys.km²zok.300miastami,wtym:Gdańsk,SzczeciniWrocław,obejmując
ostateczniepowierzchnię311700km²2.Utraconemiastazamieszkiwaliprzed
wojnąwwiększościPolacy,odwiekówdominowałwnichpolskijęzyk,nauka,
kulturaiobyczaje.TopolscynaukowcytworzyliUniwersytetJanaKazimierza
weLwowieorazStefanaBatoregowWilnie.Wewsiachwiększośćstanowiłalud-
nośćukraińska,białoruska,litewskairosyjska.
NowekresyzachodniezamieszkiwalizkoleiwwiększościNiemcy.Wodle-
głejprzeszłościjednakmożnabyłoodnaleźćsłowiańskiekorzenietychziem,
którestałysiępodstawątzw.polskiejmyślizachodniej,jejzwolennicywykazy-
walizwiązkihistoryczneZiemZachodnichiPółnocnychzpaństweminarodem
polskim.Gdypodczasdrugiejwojnyświatowejpojawiłasięszansanauzyskanie
terenównazachodziekosztempokonanychNiemiec,większośćstronnictwpo-
litycznychwkrajuinaemigracjizaczęłoformułowaćróżnekoncepcjenowego
przebiegupolskichgranic(możliwościstratnawschodziedługoniebranopod
uwagę)3.
1
M.Zaremba,WielkatrwogaPolska1944-1947.Ludowareakcjanakryzys,Kraków2012,s.87-140.
2
P.Eberhardt,Polskagranicawschodnia1939-1945,Warszawa1993,s.212-213.
3
Szerzejnatematposzczególnychkoncepcjikształtunowychgranicm.in.zob.:J.Kokot,Logika
Poczdamu,Katowice1957;G.Labuda,Polskagranicazachodnia.Tysiąclatdziejówpolitycznych,
Poznań1971;K.Kersten,Jałtawpolskiejperspektywie,Londyn-Warszawa1989;A.Klafowski,
Umowapoczdamskazdnia2VIII1945,Warszawa1960;tenże,Granicapolsko-niemieckapoII
wojnieświatowej,Poznań1970;tenże,PodstawyprawnegranicyOdra-Nysanatleumówjałtań-
skiejipoczdamskiej,Poznań1947;tenże,Umowapoczdamskaasprawypolskie1945-1970,Poznań
32