Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CHARAKTERYSTYKAPROCESÓWINTEGRACYJNYCHNAPOMORZUZACHODNIM…
choćpolskiewładzeniejednokrotniewystępowałyoprzedłużenieterminów
repatriacji6.
Praktyczniebezsilniwobeczastanejsytuacjimieszkańcykresów,ostatecznie
wwiększościwypełniliwolępolityków,odcinającsięodkorzeniwyruszylina
zachód.Moglizabraćzesobąbagażowadzejednej(mieszkańcymiast)oraz
dwóchton(mieszkańcywsi)7,przedstawicielewolnychzawodówdodatkowo
przewozilisprzętpotrzebnydoichwykonywania.Opuszczającdworcekolejowe
wrodzinnychstronach,przesiedleńcyporzucalitradycjęzwiązanązdotychcza-
sowymmiejscemzamieszkania,aletakżekrajobraz,polaigospodarstwa.Wten
sposóbzaczynałasiępodróż,bezmożliwościpowrotu.Dramatprzesiedleńców
oddająsłowajednegoznich:
Naglesięwszystkozawaliło.Byłojużwiadomo,żePolskituunasniema,żeżyliśmy
przezwieki,ateraztojużinnepaństwo.Zakręciłasięhistoriaicobyłorobić.Między
cudzymiżyćnieszłoinapewnobyniepozwolili,tośmyszlitam,gdziePolskabyła8.
Wewspomnieniachświadkowieopisywanychwydarzeńnajwięcejuwagipo-
święcalitymdniom,kiedydowiedzielisięokoniecznościwyjazduorazpodróży
ipierwszymchwilomnaZiemiachZachodnichiPółnocnych.Tenokresbyłdla
niechnajważniejszy,zmieniałichtożsamość,dawałpocząteknowemużyciu9.
Żebyzrozumieć,coprzeżywaliciludzieniesposóbniewspomniećoichpodró-
żynandzikizachód”
.
Jakwsiedliśmy,izaczęłasiętajazda,tozasercacośbrało,ściskało,łzypłynęły.Bo
sięwiedziało,żetupowrotuniebędzie.Tonawszystkoczłowiekpatrzyłichciałjak
dzieckozapamiętaćnacałeżycie10.
Obokobciążeniapsychicznego,traumępowiększałytrudnewarunkiprzejaz-
du,czastrwaniapodróżyorazniepewnośćcelu,doktóregozmierzali.Początko-
womigranci,nawetjeślipochodziliztychsamychstronnieznalisięosobiście,
aleczęstojużwdrodzenazachódłączylisięwgrupy,bysięrazemosiedlić.
Doświadczeniazewspólnejpodróży,awięciwspólnegopołożenia,wywarły
6
ArchiwumInstytutuPamięciNarodowej(AIPN),OddziałwBydgoszczy,sygn.BU1585/7136,
„RepatriacjaludnościpolskiejiżydowskiejzZSRR1944-1959”-opracowanieJanaCzerniakiewicza,
1989,s.4.
7
Z.Kachnicz,Osadnictwoitworzenie…,s.131.
8
H.Gerlich,Obrazświataminionego-oswajanieZiemZachodnich.Analizajednegoprzypadku
wświetlerelacjiautobiografcznych,nEtnografiaPolska”1994,t.XXXVIII,z.1-2,s.28.
9
Pamiętnikiosadnikówziemodzyskanych,red.Z.Dulczewski,A.Kwilecki,Poznań1963,s.19-21.
10H.Gerlich,Obrazświataminionego…,s.33.
34
