Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
19
Takąpolitykęwobecświatazewnętrznegokontynuowałnastępnypa-
pież–PiusIX.SwójpontyfikatzapoczątkowałEncyklikąQuipluribus
z9XI1846roku,wktórejpotępiaideewolnościsumienia,słowaidruku
orazpodtrzymujegroźbęekskomunikiwobecautorówopoglądachnie-
zgodnychznaukąKościoła.PrawiecaływiekXIXcechowałsiępodob-
nymipoglądamiwstosunkudonowychzjawiskspołecznychipolitycz-
nych.WiązałosiętozezmianąstatusupolitycznegoKościoła,któryza-
początkowałaWielkaRewolucjaFrancuska.Kościół,sprawującydotej
poryniepodzielnie„rząddusz”,zacząłbyćatakowanyzróżnychstron:
przezdoktrynyliberalne,któreniechciałyprzywrócićancienrégime,
przezsocjalizmutopijnyimarksizmotwarciewystępującyprzeciwreli-
gii,przezracjonalizmidarwinizmorazinneprądywfilozofiiinauce.
NoweideezaskoczyłyioburzyłyRzym;jedynąreakcjąnaniebyłacoraz
większasplendidisolationigromyrzucanenawszystko,cobyłonie-
zgodnezjegopoglądami.
Wtympoczuciuosaczeniaprzeznoweprądy,PiusIXwydaje8XII
1864rokuEncyklikęQuantacura,doktórejdołączonybyłsłynnySylla-
bus–zbiór80twierdzeństanowczopotępianychprzezpapiestwo.Do-
kumentten,utrzymanywstyluśredniowiecznejscholastycznejretoryki,
stałsięnajczęściejkrytykowanymiwykorzystywanymwpolemikach
zKościołem.Totuzawartejestwart.LXXXsłynnezdanie,żeNajwyż-
szyKapłannigdyniepojednasięiniepogodzizpostępem,liberalizmem
iwspółczesnącywilizacją
4.
Papieżoskarżałopropagowanietych„błędnychiszkodliwych”idei
książkiiprasę.Częstoteżwypowiadałsięnaichtemat.WEncyklice
Cumnuperannusz20II1858rokunakazałbiskupomprzestrzegaćwier-
nychprzedzgubnymiskutkamiczytaniatakichwydawnictw,którede-
prawująduszeiumysły.WLiścieQuogravioraz8VII1862roku,pi-
szącowojnie,jakąprowadzązKościołemtepisma,nawoływał:
„(...)niebądźciejakniemepsy,niezdolnedoszczekania,leczsłowemoraz
zbawiennymiiodpowiednimipismaminiestrudzenieodsłaniajciepodstępywro-
gów,odpierajcieichbłędyiprzeciwstawiajciesięodważnieichbezbożnymata-
kom.Nieustanniewyrywajciewiernymzrąkoszczercze,plugaweibezbożne
książkiiczasopisma,napominajcieiwzywajciesamychwiernych,bynigdynie
4FragmentySyllabusuidyskusjawokółtegoniesławnegodokumentucytowanesą
wksiążceStanisławaMarkiewicza,EwolucjaspołecznejdoktrynyKościoła,KIW,War-
szawa1983,s.8–10.
