Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
JózefSzymonWroński•KościołyKrakowazbudowanewlatach1945-1989...
Próbarozłamu,jakiejpragnęlidokonaćkomuniściwKościele,którejapogeumstał
siętzw.procesksiężykuriikrakowskiejmetropolitalnej,przeprowadzonywdniach
21–27stycznia1953r.,niepowiodłasię1.Zawiodłytakżezgodniezprzygotowanym
wdniu9lutego1953r.DekretemRadyPaństwaoobsadzaniuduchownychstanowisk
kościelnych2próbyosadzenianadecyzyjnychstanowiskachksiężylojalnychwobecpań-
stwastalinowskiegoorazskonfliktowaniakapłanówzbiskupami.Kulminacjąantyko-
ścielnejpolitykiwładzkomunistycznych,zmierzającejdopełnejstalinizacjikraju,było
aresztowanie25września1953r.PrymasaPolskikard.StefanaWyszyńskiego(1901–
1981),którywmiejscuodosobnieniaprzebywałdo28października1956roku3.Już
wcześniejzakratamiwięzieńznalazłysięsetkiksiężyizakonników4.Wtrudnychdlaoj-
czyznyczasachstalinowskichnaródbyłzKościołem,aKościółznarodem5.Natomiast
propagandakarmiłaPolakówtwórczościąwrodzaju:DZbudujemynowąPolskę,zbu-
dujemynowyświat,wktórymwszystkobędzielepsze,wktórymlepszybędzieład”.Tę
propagandowąpapkęwpajanodzieciomimłodzieżywszkołach,apieśniopodobnych
treściachwypełniałyakademieszkolneorazlekcjeśpiewu.Chcianostworzyćwieczne
szczęścienaświecie–nowegoczłowieka,wyzwolićgozprzesądów(podtymsłowem
rozumianom.in.wiaręwBogaiprzywiązaniedotradycji),atoniosłozsobągroźbę
naruszeniapodstawowejtkankinarodu,jegoduchowejimoralnejtożsamości6.
*
Wczwartek28czerwca1956r.wPoznaniumiałymiejscedramatycznewystąpie-
niarobotników.Ichpodłożebyłoekonomiczno-społeczne7.Niebawem,w1956r.,
wefekciepaździernikowejDodwilży”,Dnastąpiłoogólneodprężenieiatmosferaswo-
bodywyznaniowej,którąodczułospołeczeństwowierzące”8.Komuniścizaprzestali
nifacegoWoźnego,prowincjałaaugustianów(zniesionychw1950r.)zKomisjiKsiężyprzyZBOWID,
iks.StanisławaHuetazWarszawyzKomisjiIntelektualistów.BiskupJop,aniduchowieństwozich
usługniekorzystali”.Tamże,s.206–207.
1
M.Lasota,F.Musiał,Kościółzraniony,cz.3,DzP
,nr260(18053)z31stycznia
2003,s.33.
2
Tekstdokumentu:DDziennikUstaw”,nr10,poz.32.
3
EPPWN,t.IV
,wyd.3,Warszawa1987s.807.PrymasprzebywałwRywałdzieKrólewskim
k.Lidzbarka,StoczkuWarmińskim,PrudnikuŚląskimiwKomańczy.DWtymostatnimmiejscu–pisze
MałgorzataPabis–przebywałod29października1955r.do28października1956roku.Wtymczasie
terenklasztoruzostałogrodzonyikażdy,ktochciałtamwejść,musiałotrzymaćspecjalnąprzepustkę”.
Por.M.Pabis,Tojużpółwieku:WrocznicęuwięzieniaPrymasaTysiąclecia,Źo,nr47/2005,s.10.
4
J.Polonus,Kościółnaławieoskarżonych,Źo,nr19(541)–12V2002,s.31.
5
Kościółcieszyłsięnajwiększymzaufaniemspołecznym.Władzerozumiały,iżgnębienieKościoła,
tognębienienarodu,żewolnośćKościoła–todefactowolnośćnarodu,awalkazBogiemiKościołem
obracasięwkonsekwencjiprzeciwkoczłowiekowiidlategotakikurspolitykiwładzeprowadziły,by
odciągnąćludziodKościoła.KrólestwoBożejestdusząnarodu–mówiłPrymasPolskikard.August
Hlond–JeślizabraknieKrólestwaBożegonaródstajesiętrupem.Za:Notatkiwłasneautora.
6
M.Radwan-Ballada,PrzewodniczącaRadyMiastaKrakowa,Słowowstępne[w:]Nowa
Huta–Miastokrzyżaipracy,red.JanL.Franczyk,MarekLasota,ks.JanSzczepaniak,fot.Mariusz
Bembenek,Kraków2009,s.10.
7
OBoga,chlebiwolność.Kazanieks.abp.JózefaMichalika–PrzewodniczącegoKonferencji
EpiskopatuPolski,wygłoszone23czerwca2006r.wPoznaniuw50rocznicęPowstaniaPoznańskiego,
Źo,nr29/2006,s.14–16.
8
Informacjazdziałalnościklerunatereniem.Krakowazaokresod1956a1959r.,Prezydium
RadyNarodowejwm.Krakowie,WydziałdoSprawWyznań,syg.178,załączniknr3,s.123.
