Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
44
JózefSzymonWroński•KościołyKrakowazbudowanewlatach1945-1989...
Kościoła
1
.Wdniu20stycznia1951r.zaaresztowanyzostałbpCzesławKaczmarek,
ordynariuszdiecezjikieleckiej.ZaczęłasiębrutalnanagonkanaKościół,wtymtakże
nazgromadzeniazakonne
2
.Dlautrzymaniadomówzakonnych,zagrożonychprzez
ustrój,niechętny,anawetwrogizgromadzeniom
3
,władzekościelneniemalwcałym
krajustarałysiętworzyćiustanawiaćprzynichparafie,atezkolei–oddaćpodopie-
kęzgromadzeńizakonów.WKrakowietozakotwiczeniezakonówizgroma-
dzeńwparafiachmiałomiejscewPrzegorzałach,Pychowicach,Rakowicach,gdzie
brakbyłokościołów(istniałytamjedynieniewielkiekaplice)
4
,cowprzyszłościmu-
siałosięwiązaćzbudowąnowychświątyń.
Pierwszelatapowojenne(1945–1951)wKrakowieprzypadająnakońcowyokres
życiakard.AdamaStefanaSapiehy(1867–1951),którynastolicybiskupiej,anastęp-
nie(od1925r.)–metropolitalnejzasiadałprzezprawie40lat(1911/12–1951)
5
.Miał
onwielkiepoważanieuPolaków,awczasachokupacjiuważanybyłzaDfaktycznego
interreksaPolski”
6
.Jegopowojennaaktywnośćbudziładużyniepokójukomunistów
7
.
Zaczasówjegorządówwarchidiecezjipodejmowanopowojnieniezbędnepracenad
ukończeniemiwyposażeniemkościołów,którewzniesionezostałyprzedIIwojną
światowąlubwwynikuwojnyichbudowęprzerwano
8
.Wlatach1945–1947podję-
topracewkościelewBorkuFałęckim,abyumożliwićjegootwarcie
9
.Wyposażono
1
Gdy15sierpnia1950r.naJasnejGórzewywieszonoflagipapieskie,wówczaszatengestmu-
sianozapłacićsporąkarę,aopatjasnogórskitrafiłdowięzienia.TojedenzprzykładówDswobody”
obywatelskiejiwyznaniowej.
2
Wczasachstalinowskichzlikwidowanowieleszkółprzyklasztorachizakonach.
3
Natematzgromadzeńpiszeks.prof.B.Przybyszewski:DDnia5X1960r.kierownikWydziału
doSprawWyznańogłosiłokólnikPrezydiumRadyNarodowejwKrakowieskierowanydoprobosz-
czówirektorówkościołówzakonnychzpowołaniemsięnaustawęozgromadzeniachz11III1932
r.idekretzdnia31III1956r.oorganizowaniuiobsadzaniustanowiskkościelnych,żenoweformy
działalnościkościelnejwpostacidniskupienia,rekolekcjistanowychzamkniętychdlaposzczególnych
zawodów,studiareligijne,prelekcjeosóbświeckichpołączonezdyskusją,kursyprzedślubneimałżeń-
skiestanowiązgromadzeniaiwymagajązawiadomieniaotymwłaściwejwładzy,któramożeichzakazać,
jeżelisprzeciwiająsiępokojowiiporządkowipublicznemu.Duchowieństwonieuważałotejdziałalności
zazgromadzeniainiepodporządkowałosiępoleceniom”.Cyt.za:Ks.B.Przybyszewski,Zarys
dziejówdiecezjikrakowskiej,Kraków2000,s.211.
4
NaZakrzówkupowstajeośrodekduszpasterskiotakimcharakterze.
5
AdamStefanSapiehapootrzymaniusakrybiskupiejzrąkpapieżaPiusaXwKaplicySykstyńskiej
wdniu17grudnia1911r.iuroczystymingresiedokatedrywawelskiejwdniu3marca1912r.,ana-
stępnieotrzymaniuwdniu23lutego1946r.kapeluszakardynalskiegozrąkpapieżaPiusaXII,spra-
wowałrządynastolicyarcybiskupówkrakowskichniemaldośmierci,awięc23lipca1951roku.Zob.
Ks.B.Przybyszewski,Zarys...,o.c.,s.206;Por.J.Czajowski,KardynałAdamStefan
Sapieha,Wrocław1997;KardynałAdamStefanSapieha.Środowiskorodzinne,życieidzieło,podred.
StanisławaStępnia,Przemyśl1995;KsięgaSapieżyńska,t.1:Archidiecezjakrakowskazapasterzowania
AdamaStefanaSapiehy,t.2:DziałalnośćkościelnainarodowaAdamaStefanaSapiehy,podred.Jerzego
Wolnego,Kraków1981–86.
6
M.Lasota,DonosnaWojtyłę,o.c.,s.14,48.
7
PodnieobecnośćprymasaHlondaSapiehazwołałIpowojennąkonferencjęEpiskopatuPolski,
któraobradowaławdniach26–27czerwca1945r.,poświęconąetyceimoralnościnarodupodoświad-
czeniachwojennych.Wdniu25sierpniategorokupowołałKrajowąCentralęDCaritas”–instytucję
dobroczynnąwPolsce.Zob.M.Lasota,DonosnaWojtyłę,o.c.,s.48–49.
8
Pierwszelatapowojenneupływałytakżepodznakiemliczeniainaprawianiaszkódmaterialnych
wkościołach.
9
Jegouroczystepoświęcenie,któregodokonałks.bpStanisławRospond–sufragan*krakowski,
nastąpiło15sierpnia1947r.,awięcpo10latachodrozpoczęciabudowy.
