Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
(MoBąk)
Tematykaopłatipodatkówtransportowychjestzagadnieniemkompleksowyminie-
zwykleważnymdlafunkcjonowaniarynkutransportowego,arozpatrującjeszerzej–
równieżdlazrównoważonegorozwojutransportu.Istniejąceobecnieopłatyniesądo-
statecznymbodźcemdlaefektywnegowykorzystaniawielkościiprzepustowościin-
frastrukturytransportowej.Niewpływająteżwżadensposóbnaredukcjękosztówze-
wnętrznych.Dlategojednymznajważniejszychcelówpolitykitransportowejna
szczebluUniiEuropejskiejorazwposzczególnychkrajachczłonkowskich,jakteż
wniektórychpaństwachpozaeuropejskich,jestzreformowaniesystemówopłattrans-
portowych,coumożliwićpowinnorównieżwdużymstopniupraktycznąinternaliza-
cjękosztówzewnętrznych.
Badanianaukoweilicznepublikacjewskazują,żenajlepsząpodstawąustalania
wysokościopłatjestszacunekkosztówkrańcowych.Dodatkowypojazdwsystemie
transportowympowodujeogólnywzrostruchuizależnieodtypuicharakterystyki
szlakutransportowegowpływawróżnymstopniunazużycieinfrastruktury,przyczy-
niasiędozanieczyszczeniapowietrza,wzrostuhałasuczywzrosturyzykawypadków.
JużwpołowieXIXwiekufrancuskiekonomistaJulesDupuitstwierdził,żeopty-
malnepodatkiiopłatywtransporciepowinnyopieraćsięnakalkulacjikosztówkrań-
cowychkorzystaniazsystemówtransportowych.Jakdowiedziono(równieżwniniej-
szejpublikacji),doświadczeniawzakresieprzeprowadzaniaszacunkówkosztów
krańcowychwpostaciwielustudiówprzypadkusąobecniedostatecznierozwinięte
ipozwalająnauogólnianiewnioskówitransferwynikówdoinnychczęścisystemu
transportowego.Wciążjednakzastosowaniewpraktycetejzasadyjestniezwykle
rzadkospotykane,zaśistniejącesystemyopłatmająniewielewspólnegozszacowa-
niemkosztówkrańcowych.
Powodówtakiegostanurzeczyjestwiele.Podatkiiopłatytransportowesąele-
mentemsystemufiskalnegopaństwa,któryrządzićsięmożewłasnymiregułami,
wdrożenieskomplikowanychrodzajównowychinstrumentówjesttrudnezpraktycz-
negopunktuwidzenialubteż,cozdajesiębyćgłównąprzyczyną,wiedzanatemat
kosztówkrańcowych,metodkalkulacjiioptymalnychmożliwościprzełożenianawy-
sokośćopłatjestwciążzbytmała.Dlategocelemniniejszejksiążkijestprzybliżenie
tematykikosztówiopłatwtransporcie,woparciuonajnowszepublikacjeświatowe,
aszczególnieeuropejskie,poświęconetymwłaśniezagadnieniom.Wksiążcezawarto
równieżwynikibadańprowadzonychwramachprojekturealizowanegow6Ramo-
wymProgramieBadawczymUE–GRACE,wktórymuczestniczyliautorzyniniej-
szejpublikacji.
Celemniniejszejpublikacjijestprzedstawienieteoretycznychzagadnieńzwiąza-
nychzpojęciemkosztówwtransporcie,szczególnierachunkukosztówkrańcowych
jakopodstawyokreślaniaopłattransportowych,jakrównieżprzybliżeniezasadiuwa-
runkowańwdrażanianowejpolitykicenowejwtransporcie.Podjęciesiętakiegozada-