Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedsiębiorstwousługlogistycznychjakopodmiot...
23
Cechącharakterystycznąprzedsiębiorstwusługlogistycznychniejestdzia-
łalność„samodzielna”iwyłączniewalkakonkurencyjna,aleposzukiwanie
iwchodzeniewróżnorodnerelacjemiędzyorganizacyjne(Sulejewicz,1997,
s.69).Stosunkiwewnątrzbranżoweopartenatrzechparadygmatachkoordy-
nacji:kooperacji,konkurencjiikontroli,którewzależnościodprzyjętejstrategii
współdziałania,sytuacjirynkowej,organizacyjnejczyryzykamogącharaktery-
zowaćsięróżnymstopniemintensywności.Ponadtowymienionemechanizmy
występująwpraktycegospodarczejzazwyczajwformiemieszanej.Nieoznacza
torównież,żeaspektkonkurencji,dominującwtradycyjnychteoriachekono-
micznych,zostałwyłączonyzrelacjimiędzyorganizacyjnych;występujęontu-
taj,alewinnymwymiarze,któryjestzwiązanyzkoordynacją(Jeszka,2009,
s.31-32).Przykłademalternatywnychteorii,któreuwzględniająwspółczesną
problematykękoordynacji,outsourcinguwsferzedziałańlogistycznych,teo-
riakosztówtransakcyjnychiteoriakontraktualna.Wymienioneteoriedoskona-
lewpisująsięwproblematykędziałalnościlogistycznej,ponieważichspecyfika
izałożeniaumożliwiajązrozumienieistotywspółdziałaniaibudowaniasieci
powiązańwsektorzeTSL.
PrekursoremteoriikosztówtransakcyjnychjestR.Coase,którywyraziłswo-
jepoglądywpublikacjiTeNatureoftheFirm.Autorrozpatrywałkwestięopty-
malnejorganizacjitransakcjibiznesowych,biorącpoduwagęmechanizmyryn-
kowe,kosztyiwielkośćprzedsiębiorstw.R.Coaseuznał,żegłównąprzyczyną
tworzeniasięprzedsiębiorstwjestdziałaniewsystemierynkowymopartymna
mechanizmiecenrynkowychjakoelemenciekoordynacyjnym,którygeneruje
równieżkoszty.Kosztytemająswojeźródłowistnieniuasymetriiinformacji,
oportunizmieiograniczonejracjonalności.Autorwswoichrozważaniachwska-
zywałnaistotnąrolękosztów„odkrycia”iustalaniacenorazkosztównegocjacji
izawieraniakontraktówwramachkażdejtransakcjibiznesowejrealizowanejna
rynku(Raulinajtys,Świderska,2011,s.228).Wzwiązkuztymcelemkażdego
przedsiębiorstwapowinnobyćdążeniedominimalizacjiwszystkichkosztów,
międzyinnymikosztówprodukcji,handlowych,świadczeniausługorazkosz-
tówtransakcyjnych.
RozwinięciemteoriisformułowanejprzezR.Coase’azająłsięO.E.William-
son(naprzykład1990)7,któryodniósłproblematykęteoriiR.Coase’adoróżno-
7TerminuUkosztytransakcyjne”użyłporazpierwszyw1969rokuK.J.Arrow,określającje
jakokosztyfunkcjonowaniasystemugospodarczego.Samateoriakosztówtransakcyjnych
stanowiobecniejedenznajważniejszychobszarówekonomiiinstytucjonalnejizysku-
jeznaczeniewśródnaukozarządzaniuinaukekonomicznych.D.Northstwierdza,żeim
większajestfragmentaryzacjagospodarki,tymwyższekosztytransakcyjne(Raulinajtys,
Świderska,2011,s.227).Takąrelacjęmożnaodnaleźćwdziałalnościlogistycznej;imwię-
cejusługlogistycznychświadczydanypodmiotgospodarczy,imkontraktyzawieranemię-
dzypartneramibiznesowymimająbardziejzróżnicowaneuwarunkowaniaicharakteroraz
imbardziejkooperacjaprzyjmujeróżnąformę,tymbardziejodmienneiwyższekoszty