Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozumieniepracyprzezA.Smithamiałoprzełomoweznaczenie,
gdyżtraktowałpracęjakopodstawoweźródłobogactwa.Podążałon
nurtemoświecenia.Towtejepocepowstałyzalążkispołeczeństwapra-
cyigospodarkiwolnorynkowej.Dotychczasminimalnewynagrodzenia
zapewniającejedynieminimumegzystencjiorazgłębokieubóstwobyły
powszechnieakceptowane.WczasachSmithazaczętopostrzegaćpracę
jakoczęśćżyciaczłowiekadającągodnośćisamorealizację,abezrobo-
ciejakozło(Lisak,2016).
D.Ricardo,twórcateoriiprzewagikomparatywnej,byłkontynuato-
remmyśliSmitha,jednakwwiększymstopniuniżpoprzednikrozwinął
izmodyfikowałdotychczasowerozważanianatematwynagrodzeniaza
pracę.Przedewszystkimwyróżniłcenęnaturalnąpracy,czylitaką,która
gwarantujeminimumegzystencjalnepracownikowi,awięcuwzględnia
cenyżywnościiproduktówniezbędnychdoprzeżycia(Ricardo,1957,
s.100).Coważne,zakładałrównież,żewzależnościodstopniarozwoju
społeczeństwacenynaturalnemogąsięróżnić.Imwiększyjestdobrobyt
wkraju,tymwyższabędziecenanaturalna,ponieważpracownicybędą
chcielikorzystaćrównieżzdodatkowychusług,zwiększającychichja-
kośćżycia.Cenanaturalnaniejesttożsamazceną,którarzeczywiście
istniejenarynkupracy.Cenarynkowaoscylujewokółcenynaturalnej.
Ricardostwierdza,żejeślicenarynkowaprzewyższynaturalnącenępra-
cy,nastąpiwzrostliczbyludności,któryskutkujewzwiększeniupodaży
pracy.Tozkoleidoprowadzidoponownegoobniżeniapłac.Gdyjednak
cenarynkowaspadnieponiżejminimumegzystencji(cenynaturalnej)
nastąpiniżdemograficzny.Zmniejszeniepodażypracydoprowadziwięc
dowzrostupłacdopoziomucenynaturalnej.Jesttotzw.„żelazneprawo
płac”,którezakłada,żewszelkieodchyleniaodcenynaturalnejpracy
sąwyłączniechwiloweiwdługiejperspektywiemechanizmrynkowy
doprowadzidotego,żecenapracybędziewyznaczanaprzezpoziom
płacynaturalnej.
Samwzrostnaturalnejcenypracyzmuszadopodniesieniapłacyro-
boczejiwefekciedoobniżeniazysków.Zahamowanyzatemzostaje
procesakumulacjikapitału,awkonsekwencjiefektywnypopytnapracę.
Ricardozauważyłponadto,żeprzywzrościepłacynaturalnejrobotnik
otrzymujewprawdziewięcejpieniędzy,alejegoudziałwtworzonym
produkciesięzmniejszy(Stankiewicz,1987,s.186).
WażnympostulatemRicardojestto,żepłacapowinnabyćwolnaod
wszelkichuregulowańprawnych.Jestzdecydowanymprzeciwnikiem
opodatkowaniapłacy.Uważa,żepowinnabyćjaknajbardziejzbliżona
docenynaturalnej,tylkowtedybędziewłaściwieodpowiadaćnamecha-
nizmyrynkowe.
Ekonomiaklasyczna
15
