Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Paredrosispiritusfamiliaris
Demony,odbywającnieustannepodróżemiędzyniebemizie-
mią,wypełniaływtensposóbswojąchybanajważniejsząmisję
scalaniawszechświata3.Orolidemonów–będących„czymśpo-
średnimpomiędzybogiematym,cośmiertelne”–możnaprze-
czytaćuPlatonarównieżwUczcie:„On[czylidemon,wtym
przypadkuEros]jesttłumaczempomiędzybogamialudźmi:on
odludzibogomofiaryimodlitwyzanosi,aodbogówprzyno-
siludziomrozkazyiłaski,abędącpośrodkupomiędzyjednym
idrugimświatem,wypełniaprzepaśćpomiędzynimiisprawia,
żesiętowszystkorazemjakośtrzyma”4.
Arcyważnaplatońskakoncepcjademonówjakoniezbędnego
łącznikapomiędzyludźmiabogamiprzyjęłasięizasprawąna-
stępcówPlatonawciążrozwijała,bynapoczątkunaszejeryulec
ostatecznemuusystematyzowaniu.PismaPlutarchazCheronei
(ok.50–ok.125poChr.)iApulejuszazMadaury(ur.ok.125po
Chr.)zawierałysyntezęstarożytnychpoglądównatematświa-
taduchów,który,choćniewidoczny,istniejetużobok.Weseju
OzamilknięciuwyroczniPlutarchpodkreślałpośredniąnaturę
demonów,istniejących„napograniczubóstwaiczłowieczeń-
stwa”,bowiemłącząwsobiewłaściwościobutychobszarów:
takjakludziepoddająsięnamiętnościomorazpodlegająprawom
śmierciizmiennościrzeczy,ajednocześniedysponująpotężnymi
mocamizbliżającymiichdobogów.Ichobrazemwprzyrodzie
jestksiężyc–„prawdziwenaśladownictwodemonów”–któryco
prawdajestciałemniebieskim,alejednocześnie,wodróżnieniu
odsłońcaczygwiazd,podlegaregularnymiwidocznymzmia-
41
3Platon,Epinomis,984D-985B,w:PlatowithanEnglishTranslation:
Charmides,AlcibiadesIandII,Hipparchus,TheLovers,Theages,Minos,Epino-
mis,przeł.W.R.M.Lamb(London–Cambridge,Mass.:WilliamHeinemann
Ltd.–HarvardUniversityPress,1964),s.460-463.
4Platon,Uczta,202E,przeł.WładysławWitwicki(Kęty:Wydawnictwo
Antyk,2002),s.68.Por.teżH.J.Rose,ReligioninGreeceandRome(New
York:HarperTorchbooks,1959),s.109-110.Zob.teżEricR.Dodds,Po-
gaństwoichrześcijaństwowepoceniepokoju.Niektóreaspektydoświadczeniare-
ligijnegoodMarkaAureliuszadoKonstantynaWielkiego,przeł.JacekPartyka
(Kraków:Homini,2004),s.45-46.
