Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
uczycielizPolski(do1932r.),stwarzałateżmożliwośćuzyskaniadotacjipaństwo-
wejwwysokości60%kwotypotrzebnejnauposażenienauczycieli67.
Pierwszeszkołypolskiewpowieciezłotowskimrozpoczęłypracęnapoczątku
rokuszkolnego,tj.9kwietnia1929r.PowstałyonewGłomsku,Kleszczynie,Sła-
wianowieiŚwiętej68.DokońcategorokupowstałyjeszczeszkoływBuczkuWiel-
kim,Buntowie,Czernicach,Głubczynie,Osówce,Podróżnej,Radawnicy,Rudnej,
Skicu,Stawnicy,StarejWiśniewce,Wersku,ZakrzewieiZłotowie.Wrokunastępnym
otwartoszkoływBłękwicieiNowejŚwiętej,aw1933r.wZłotowie-Międzybłociu.
Szkołyteprzetrwałydokońcasierpnia1939r.Wlatach1929-1933działałaszkoła
wDrożyskachWielkich,awlatach1931-1932wKrajence.Wedługstanuz1stycznia
1939r.wpowiecieistniało21szkół,wktórychuczyłosię665uczniów69.Stopieńzorga-
nizowaniaszkolnictwapolskiegowpowieciezłotowskimbyłimponujący.W1932r.
dzieciwszkołachpolskichwtympowieciestanowiły51%ogółuuczniówuczęsz-
czającychdowszystkichprywatnychszkółpolskichwNiemczech70.
Nadzórnadpolskimiszkołamiprywatnyminależałdotrzechpodmiotów:po-
wiatowegoradcyszkolnego(Kreisschulrat),wizytatorawydziałuoświatyrejencji
pilskiejorazwizytatoraZPTSwN,którymbyłwcałymokresieistnieniaszkółMak-
symilianBrassezBerlina.Nieformalnynadzórnadszkołamipolskimisprawował
odpołowystycznia1930r.JózefMozolewski,inspektorszkolnyoddelegowanydo
skupiskpolskichwNiemczechprzezrządpolski.Byłformalniezatrudnionyjako
nauczycielwZłotowie.Przywszystkichszkołachistniałyradyrodzicielskie.Polskie
szkołyprywatneswojąstrukturąorganizacyjnąorazzasadamipracydydaktycznej
nieróżniłysięodniemieckichszkółpowszechnych(Volksschule)71.
PrywatneszkołypolskiewNiemczech,realizującprzymusszkolny,wswoichza-
łożeniachmiały:1/pogłębiaćiutrwalaćświadomośćorazdumęnarodową;2/wyrobić
poczuciełącznościduchowejznarodempolskim;3/zaznajamiaćzkulturąpolską
iumacniaćgotowośćczynnegosłużeniasprawiepolskiej;4/uczyćjęzykapolskiego
ihistoriiPolskiorazzapoznawaćzróżnymiaspektamiżyciawPolsce;5/umożliwić
wypełnienieobowiązkuszkolnegonapoziomienieniższymodpoziomuwniemieckich
szkołachpublicznych;6/wyrabiaćzamiłowaniedokorzystaniazpolskichksiążek,
modlitewników,prasy;7/oddziaływaćnakierunekizakresdziałalnościnarodowej
ruchupolskiegowNiemczech72.
Polskieszkołyodgrywałyogromnąrolęwśrodowiskachmniejszościpolskiej
wNiemczech.IstnienieichnaPograniczuświadczyłoopolskościtychziem.Wią-
załyonewiększośćtamtejszejludnościpolskiejznarodempolskimijegokulturą.
Wdużymstopniuzaważyłynaprocesiepogłębianiasięświadomościnarodowej
1111111
67H.Chałupczak,SzkolnictwopolskiewNiemczech...,s.74-75.
68Tamże,s.82.
69W.Wrzesiński,Powiatzłotowski...,s.152.
70Z.Dworecki,Działalnośćnarodowa...,s.153-154.
71H.Chałupczak,SzkolnictwopolskiewNiemczech...,s.95,103-104;J.Mozolewski,NotatkizPogra-
nicza,„PrzeglądZachodniopomorski”1963,z.1.
72H.Chałupczak,SzkolnictwopolskiewNiemczech...,s.114.
23
