Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
J.Wnęk,Krakowskieśrodowiskohistoryczne1815-1860,Kraków2008
ISBN:978-83-7850-312-5,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2008
Tendencjerozwojowehistoriografiipolskiejwlatach1815-1860
19
Doskonałerezultatywbadaniachzdziedzinynaukpomocniczych
uzyskałnatomiastJoachimLelewel62.Wlicznychpracach,ogłaszanych
popolskuifrancusku,zajmowałsięzarównoepokąśredniowiecza,jak
iczasaminowszymi.Słynąłzerudycji.Stworzyłnaukowepodstawyhi-
storiografiipolskiej63.Dostrzegałkorzyścinietylkozbadania,aleizna-
uczaniahistorii64.Stałnastanowisku,żejedyniemożnajeosiągnąć,nie
naruszającprawdyhistorycznej65.Celemhistoriijest-wedługLelewela
-poznanieprzyczynwydarzeń66.Niechodziwniejjednakowyliczanie
faktów,aleowykazanieichstosunkówizwiązków67.Celowośćnauczania
historiijestrzecząoczywistą,nieulegającąnajmniejszejwątpliwości.
Nieidzietutajo
dowo,
dy,czyhist
oriaje
stnidzną
eoow
wi
adomością,bo
,
mni
emam,żenikttakdaleceobłąnymniest,żebywwiekachoświeconej
,
ka
je,
Europychciałotympowątpiewywać68.
Historiajestpotrzebnaliteratowidozrozumieniautworu,artyście-do
wykształceniawłasnejformytwórczej,przydajesięteżprawnikowi.Zna-
jomośćhistoriijestpożytecznaipotrzebna
[…]
dlakaż
dejna
ukil
ub
umiejętności,jeśchcemyje
,
li
tak
poz
nawa,eby
ć,ż
nie
tylkooateczneichwypracowanieiurządzeniebyłonamświom,aleno
st
ade,
adt
inastępnyichpostępidoskonaleniesię[…]69.
Historiajestnauczycielkążycia,zawiera„niezmiernyzapasprzykładów,
dzielniewpływającychnauczuciaiprzekonanialudów[…]”70.
62J.Z.Pająk,LelewelJoachim[w:]J.Z.Pająk,A.Penkalla,J.Szczepański,Słownikbiograficz-
nyXIXwieku,Toruń2005,s.380;S.Kubów,Sylwetkipolskichbibliologów,Wrocław1983;
S.Kieniewicz,JoachimLelewel,Warszawa1990.LelewelałączyłybliskiezwiązkizGotfrydem
ErnestemGrodkiem.Temuprekursorowineohumanizmunanaszychziemiachzawdzięczał
gruntownąznajomośćjęzykaiźródełgreckich.Dziękiniemuprzyswoiłsobietakżenowocze-
snąmetodęerudycyjno-krytycznąizapoznałsięzówczesnąliteraturąnaukową,zwłaszcza
niemiecką-M.H.Serejski,KoncepcjahistoriipowszechnejJoachimaLelewela,Warszawa
1958,s.207.
63Polskamyśldemokratycznawciąguwieków.Antologia,oprac.M.Kridl,W.Malinowski,
J.Wittlin,NowyJork1945,s.105.
64J.Dutkiewicz,Lelewelonauczaniuhistorii,„WiadomościHistoryczno-Dydaktyczne”1936,
R.4,z.4,s.137-142;T.Słowikowski,JoachimLelewel,krytykiautorpodręcznikówhistorii,
Warszawa1974.
65T.Słowikowski,Polskiwkładwteorięnauczaniahistorii,„WiadomościHistoryczne”1958,
R.1,s.268;M.H.Serejski,JoachimLelewelijegoszkoła[w:]Polskamyślfilozoficznaispo-
łeczna,t.1,red.A.Walicki,Warszawa1973,s.30-77.
66M.H.Serejski,MiejsceJoachimaLelewelawewspółczesnejnaucehistorycznej,„Kwartalnik
Historyczny”1961,R.68,z.4,s.855-878.
67J.Lelewel,Historyka.Ołatwemipożytecznemnauczaniuhistorii.Ohistorii,jejrozgałęzie-
niuinaukachzwiązekzniąmających.Opotrzebiegruntownejznajomościhistorii.Jakim
mabyćhistoryk,Warszawa1862,s.5.
68Ibidem,s.160.
69Ibidem.
70Ibidem,s.167.
