Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
J.Wnęk,Krakowskieśrodowiskohistoryczne1815-1860,Kraków2008
ISBN:978-83-7850-312-5,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2008
20
Tendencjerozwojowehistoriografiipolskiejwlatach1815-1860
Leleweluczyłnowegopojmowaniadziejopisarstwa-niesuchego
zbiorudatifaktów,leczwnikaniawduchaczasu,odtwarzaniawarun-
kówdawnegożycia71.Uczyłdostrzeganiazwiązkówmiędzyzdarzenia-
mi,ujmowaniahistoriijakoprocesuhistorycznego72.Podkreślał,żedo
sprawiedliwejocenymoralnejczynówpotrzebnesąrównieżzasady
etykiiznajomośćczłowieka.Historyk,abyzrozumiećzjawiskazżycia
państwa,powinienznaćtakżeprawo.
Zzakresunaukpomocniczych73Lelewelopublikowałkilkaprac
traktującychonumizmatyce74.JednąznichbyłodziełoNumismati-
quedumoyenâge(1835).NastępniewydałÉtudesnumismatiqueset
archéologiques(1841).Uczonypodjąłtakżestudianadgeografiąhisto-
ryczną75.IchowocembyłopięciotomowedziełoGeographiedumoyen
âge(1849-1857).
Studiadotyczącenaukpomocniczychpowstałytakżenapozostają-
cychpodzaboramiziemiachpolskich.NajważniejszeznichtoGabinet
medalówpolskich(1843)EdwardaRaczyńskiegoorazWzorypismdaw-
nych(1839)iPieniądzePiastów(1847)KazimierzaStronczyńskiego.
Womawianymokresiewzrosłozainteresowaniahistorycznymiba-
daniamiregionalistycznymi.Podwzględemliczbypowstałychpracistu-
diówztegozakresurezultatysąznaczne,jednaktreśćopublikowanych
rozprawwwieluwypadkachpozostawiawieledożyczenia.Dużezasługi
wtychbadaniachpołożyłdziałającywWielkopolsceJózefŁukaszewicz76,
historyktegoregionu,Poznaniaorazoświaty77.Byłautoremtakichprac,
jakObrazhistoryczno-statystycznymiastaPoznaniawdawniejszych
czasach(t.1-2,1838)orazKrótkiopishistorycznykościołówparafial-
nych,kościółków,kaplic,klasztorów,szkółekparafialnych,szpitaliiin-
nychzakładówdobroczynnychwdawnejdiecezjipoznańskiej(t.1-3,
1858-1863).Podobnąrolę,coŁukaszewiczwPoznaniu,wWilniepełnił
MichałBaliński,autorHistoriimiastaWilna(t.1-2,1836-1837).Prze-
71A.Brückner,Dziejekulturypolskiej,t.4:DziejePolskiporozbiorowej1795(1872)-1914,Kra-
ków-Warszawa1946,s.334.
72T.Słowikowski,AktualnośćwskazańdydaktycznychJoachimaLeleweladlanauczaniahi-
storii,„ZeszytyNaukoweUniwersytetuŁódzkiego.NaukiHumanistyczno-Społeczne”1962,
seria1,z.24,s.147-148;idem,Polskiwkładwteorięnauczaniahistorii,„WiadomościHisto-
ryczne”1958,R.1,s.268;idem,PoglądynanauczaniehistoriiwPolscewwiekuXVIIIoraz
dydaktycznakoncepcjaJoachimaLelewela,Kraków1960.
73B.Kürbisówna,ŹródłahistoryczneinaukipomocniczeuJ.Lelewela[w:]Zbadańnadpra-
camihistorycznymiJoachimaLelewela.ReferatyigłosydyskusyjnezsesjinaukowejUAM
zorganizowanejkuuczczeniusetnejrocznicyśmierci,red.J.Pajewski,Poznań1962.
74M.Haisig,ZnaczenieLeleweladlanumizmatykieuropejskiej,„KwartalnikHistoryczny”
1961,nr4.
75B.Olszewicz,JoachimLelewel[w:]Dziewięćwiekówgeografiipolskiej.Wybitnigeografowie
polscy,red.B.Olszewicz,Warszawa1967,s.313-228.
76A.Wojtkowski,JózefŁukaszewiczjakohistoryk,„KronikaMiastaPoznania”1936,R.14,
s.1-36.
77UznanieprzyniosłaŁukaszewiczowipracaHistoryaSzkółwKoronieiWielkimKsięstwie
Litewskimodnajdawniszychczasóważdoroku1794(Poznań1849-1851).
