Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
J.Wnęk,Krakowskieśrodowiskohistoryczne1815-1860,Kraków2008
ISBN:978-83-7850-312-5,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2008
Tendencjerozwojowehistoriografiipolskiejwlatach1815-1860
23
ażdopierwszejpołowyXVIIwiekupodwzględemobyczajówizwycza-
jówopisana(t.1-4,1842),Piśmiennictwopolskieodczasównajdaw-
niejszychażdoroku1830(t.1-3,1851-1852)90.Maciejowskiprowadził
równieżpracebadawczenadpoczątkamiPolskiiLitwy.Ichowocem
byłamonografiaPierwotnedziejePolskiiLitwyorazpublikacjaRocz-
nikiikronikipolskieilitewskienajdawniejsze(1850).
NależytakżewspomniećoŁukaszuGołębiowskim91-warszawskim
historykupodejmującympracebadawczedotycząceśredniowiecza92.
W1833rokuopuściłonWarszawęiosiadłnawsi,aleutrzymywał
kontaktyzuczonymiztegomiasta.Przygotowałopartenabogatych
źródłachobszernetrzytomowestudiumdotyczącepanowaniaJagiello-
nów93.Opisałwnimkulturęmaterialnąiobyczajeszlachty,mieszczan
orazchłopówtamtegookresu94.
Wlatach1815-1860rozwinęłysiębadanianadhistoriąnowożytną.
SpośróduczonychlwowskichepokątązajmowalisięMaurycyDziedu-
szycki95orazHenrykSchmitt.PierwszyznichogłosiłKrótkirysdzie-
jówisprawLisowczyków(t.1-2,1843-1844)orazstudia:PiotrSkarga
ijegowiek(t.1-2,1845),ZbigniewOleśnicki(t.1-2,1853-1854,dzieło
przedstawiasyntezędziejówPolskiwXVwieku),Rzutokanastan
religijno-obyczajowyPolskiwXVIIIwieku(1857).Dzieduszycki,zde-
cydowanyantylelewelista,ujmowałhistorięwduchuultrakatolickim.
Spotykałsięzzarzutamipisaniawyłączniezpozycjikonserwatywnej
iklerykalnej.WprzeciwieństwiedoniegoSchmittkorzystałzpracLe-
lewela(przedstawiciellelewelowskiejszkołyhistorycznej).Spodjego
piórawyszedłtrzytomowyRysdziejównarodupolskiego(1855-1860),
opracowanynapodstawiedotychczasowejliteratury.Schmittoparłna
źródłachkolejnezeswychdzieł,amianowicieRokoszZebrzydowskie-
go(1858).WartośćposiadałorównieżstudiumPoglądnażywotipisma
księdzaHugonaKołłątajapodkanclerzegokoronnego(1860).
90A.F.Grabski,WkręguW.A.Maciejowskiego,„KwartalnikHistoryczny”1972,nr2;J.Ka-
puścik,W.A.Maciejowskiijego„Piśmiennictwopolskie”.Międzybibliografiąahistorią
literatury,Warszawa1985;J.Bardach,J.W.Maciejowski[w:]Historycywarszawscyostat-
nichdwóchstuleci,red.A.Gieysztor,J.Maternicki,H.Samsonowicz,Warszawa1986.
91X.J.[F.Bentkowski],WspomnienieoŁukaszuGołębiowskim,„BibliotekaWarszawska”
1849,t.1,s.406-407;PamiętnikożyciuŁukaszaGołębiowskiegowydanyprzezjegosyna
[Seweryna],Warszawa1852;E.Szwankowski,GołębiowskiŁukasz(1773-1849),PSB,t.8,
s.250-252.
92M.Królikowska,ŁukaszGołębiowskijakohistoryk,„PrzeglądHumanistyczny”1977,nr2,
s.73-83.
93Ł.Gołębiowski,DziejePolski,t.1:DziejePolskizaWładysławaJagiełłyiWładysławaIII.
PanowanieWładysławaJagiełły,Warszawa1846;t.2:DziejePolskizaWładysławaJa-
giełłyiWładysławaIII.PanowanieWładysławaIIIzuwagaminadstanemkrajuirzą-
demjegozaJagiellonówdo1506r.,Warszawa1846;t.3:DziejePolskizapanowania
Jagiellonów.DziejePolskizapanowaniaKaźmirza,JanaOlbrachtaiAleksandra,War-
szawa1848.
94GołębiowskiogłosiłtakżeGabinetmedalówpolskichoraztych,któresiędziejówpolskich
tyczązczasówpanowaniaStanisławaAugusta(t.1-4,1841-1843).
95M.Tyrowicz,DzieduszyckiMaurycy(1813-1877),PSB,t.6,s.113-116.
