Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
J.Wnęk,Krakowskieśrodowiskohistoryczne1815-1860,Kraków2008
ISBN:978-83-7850-312-5,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2008
Warunkirozwojunauki,kulturyioświaty
wKrakowiewlatach1815-1860
W
przyznałAustrii,doktórejnależałprzezkilkalat.W1809rokumiasto
roku1795Prusy,AustriaiRosjadokonałytrzeciegorozbioruPol-
ski.NazwapaństwazostaławymazanazmapyEuropynasto
dwadzieściatrzylata.Traktatrozbiorowyz1795rokuKraków
włączonodoKsięstwaWarszawskiegojakostolicędepartamentu.Po
upadkuNapoleona,podczasobradnaKongresieWiedeńskimpostano-
wiono,żeKrakówbędzieposiadałstatuswolnegomiasta1.Nowemupań-
stwunieprzyznanoprawaprowadzeniawłasnejpolitykizagranicznej.
Postanowiono,żeinteresyRzeczypospolitejKrakowskiejbędąreprezen-
towaćtrzymocarstwaopiekuńcze.Zobowiązałysięonedowieczystego
szanowanianeutralnościWolnegoMiastainiewprowadzanianajego
terenswychwojsk.WzamianzatowładzeKrakowamiaływydawać
szpiegówidezerterówzbiegłychnajegoterytorium.
W1818rokuogłoszonokonstytucjęWolnegoMiastaKrakowa.Mocą
jejuchwałwładzawykonawczanależaładosenatumiasta,złożonego
zprezesaidwunastuczłonków,zktórychośmiuwybierałaIzbaRepre-
zentantów,apodwóch-kapitułaiUniwersytetJagielloński.Wkonstytu-
cjizagwarantowanorównośćwszystkichwobecprawa,nienaruszalność
własnościprywatnejiswobodęużywaniajęzykapolskiego.Religiąstanu
byłkatolicyzm,jednakinnymwyznaniomchrześcijańskimrównieżza-
pewnionopełnięprawobywatelskich,aniechrześcijańskim-tolerancję
iopiekęprawa2.
PoczątkowoRzeczpospolitaKrakowskacieszyłasięumiarkowaną
autonomiąwewnętrzną.Czołowąrolęwmieścieodgrywałprezessenatu
1J.Skowronek,OdKongresuWiedeńskiegodoNocyListopadowej,Warszawa1987,s.16;
A.Szwarc,Podobcąwładzą1795-1864,Warszawa1997,s.43-44;S.Wachholz,Rzeczpospo-
litaKrakowska.Okresod1815do1830r.,Warszawa1957;J.Bieniarzówna,WolneMiasto
Kraków[w:]DziejeKrakowa.Krakówwlatach1796-1918,red.J.Bieniarzówna,J.Małecki,
J.Witkowski,Kraków1979.
2PomnikiprawaRzeczypospolitejKrakowskiej1815-1818,wyd.W.Tokarz,t.1(Aktazasad-
nicze.ProtokołyKomisjiOrganizacyjnej),Kraków1932;W.Bartel,UstrójiprawoWolnego
MiastaKrakowa(1815-1846),„BibliotekaKrakowska”,nr116,Kraków1976.
